سعیدخان

سعیدخان . [ س َ ] (اِخ ) (مؤتمن الملک ) میرزا سعیدخان (1231 - 1301 قمری ) مؤتمن الملک وزیر امور خارجه ناصرالدین شاه . این شخص ابتدا از ملاهای خوش نویس و فاضل گرمرود آذربایجان و به ملامحمد سعید انصاری معروف بود. در ذی القعده ٔ 1264 هَ .ق . که ناصرالدین شاه بهمراهی میرزا تقی خان امیرنظام از تبریز برای جلوس به تهران می آمد ملامحمد سعید در قریه ٔ باسمنج برای تقدیم عرض حالی بخدمت امیر رسید. امیر چون خط و ربط اورا پسندید وی را بخدمت خود گرفت و هنوز تهران نرسیده او را منشی و کاتب اسرار خود کرد چنانکه در تمام مدتی که امیر بر سر کار بود یک قسمت از احکام و دستورهای او بخط خوش همین ملاسعید که بعدها میرزاسعید شد صادر میگردید. بعد از فوت میرزا محمد علیخان شیرازی وزیر دول خارجه که در هیجدهم ربیعالثانی 1268 اتفاق افتاد میرزاسعید از طرف ناصرالدین شاه بلقب خانی و دبیری مهام خارجه یا به اصطلاح امروزی به کفالت آن وزارتخانه منصوب شد و در ربیعالثانی 1269 رسماً به وزارتخارجه برقرار گردید و بعدها لقب مؤتمن الملک یافت .
دوره ٔ اول وزارت خارجه میرزا سعیدخان مؤتمن الملک از 1269 ثا 1290 یعنی بیش از بیست و یکسال طول کشید تا آنکه در این سال اخیر چون میرزا حسین خان سپهسالار پس از افتادن از صدارت از طرف ناصرالدینشاه به وزارت خارجه منصوب شد میرزا سعیدخان بتولیت آستانه ٔ رضوی رفت . در 1297 پس از عزل سپهسالار بار دیگر مؤتمن الملک به وزارت خارجه برگشت و این بار در این مقام بود تا بسن هفتاد در سال 1301 قمری درتهران وفات یافت . میرزا سعیدخان در انشاء و حسن خط و احاطه بر اشعار عربی و فارسی در عهد خود کم نظیر بود. (وفیات معاصرین بقلم محمد قزوینی ) (مجله ٔ یادگار سال پنجم شماره 1 و 2). رجوع به مؤتمن الملک شود.