سفن
لغت‌نامه دهخدا
سفن . [ س َ ف َ ] (ع اِ) پوست درشت از ماهی یا نهنگ و غیره که بر قبضه ٔشمشیر وصل کنند تا گرفت خوب شود. (غیاث ) (از آنندراج ). پوست درشت مانند پوست نهنگ و مثل آن . (منتهی الارب ). پوست سوسمار. (دهار). پوست درشت بر دسته ٔ کارد وشمشیر. ج ، اسفان ، سفون . (مهذب الاسماء) :
دو ره چاو و صد تنگ قرطاس چین
پلنگینه چرم و سفن همچنین .
کو سر تیغ تا بدو باز رهم ز بند سر
کز جگر پر آبله چون سفنم دریغ من .
گشت زمین چون سفن چرخ چو کیمخت سبز
تا ز پی تیغ او قبضه کنند و قراب .
درنفس مبارکش سفته ٔ راز احمدی
در سفن بلارکش معجز تیغ حیدری .
ز سختی که بد خلقت خام او
سفن بسته کیمخت اندام او.
زبرجد بخروار و مینا بمن
ورق های زر درعهای سفن .
|| سنگی که بدان تراشند و تابان نمایند و تیشه ٔ چوب تراشی و هرچیز که بدان چیزی راتراشند. (آنندراج ) (منتهی الارب ) :
از درشتی است سفن قائم تیغ
که بر او تکیه گاه روستم است .
|| سوهان آهنی . (غیاث ) (آنندراج ). سوهان . چوب سای . (مهذب الاسماء). چوب سای . (دهار).
دو ره چاو و صد تنگ قرطاس چین
پلنگینه چرم و سفن همچنین .
اسدی .
کو سر تیغ تا بدو باز رهم ز بند سر
کز جگر پر آبله چون سفنم دریغ من .
خاقانی .
گشت زمین چون سفن چرخ چو کیمخت سبز
تا ز پی تیغ او قبضه کنند و قراب .
خاقانی .
درنفس مبارکش سفته ٔ راز احمدی
در سفن بلارکش معجز تیغ حیدری .
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 421).
ز سختی که بد خلقت خام او
سفن بسته کیمخت اندام او.
نظامی .
زبرجد بخروار و مینا بمن
ورق های زر درعهای سفن .
نظامی .
|| سنگی که بدان تراشند و تابان نمایند و تیشه ٔ چوب تراشی و هرچیز که بدان چیزی راتراشند. (آنندراج ) (منتهی الارب ) :
از درشتی است سفن قائم تیغ
که بر او تکیه گاه روستم است .
خاقانی .
|| سوهان آهنی . (غیاث ) (آنندراج ). سوهان . چوب سای . (مهذب الاسماء). چوب سای . (دهار).
