شکم بنده
لغت‌نامه دهخدا
شکم بنده . [ ش ِ ک َ ب َ دَ / دِ ] (ص مرکب ) شکم خواره . پرخور. عبدالبطن . (از برهان ) (ناظم الاطباء). شکم خوار. شکم خواره . شکمی . (آنندراج ) (انجمن آرا). حریص بسیارخوار. (غیاث ). مبطان . بَطِن . شکم پرست . که خوردن بسیار خواهد.رُس . رژد. بنده ٔ شکم . (یادداشت مؤلف ) :
نازنده همچو یوز و شکم بنده همچو خرس
درنده همچو گرگ و رباینده چون کلاب .
شکم بنده را چون شکم گشت سیر
کند بددلی گرچه باشد دلیر.
کسی کوشکم بنده شد چون ستور
ستوری برون آید از ناف گور.
شکم بنده بسیار بینی خجل
شکم پیش من تنگ بهتر که دل .
شکم بنددست است و زنجیر پای
شکم بنده کمتر پرستد خدای .
وگر نغز و پاکیزه دارد خورش
شکم بنده خوانند و تن پرورش .
از فقر و فنا میبرد آلوده ٔ دنیا
فیضی که شکم بنده ز ماه رمضان یافت .
|| نوکری که به نان تنها نوکری کند. (ناظم الاطباء) (از برهان ). بنده ٔ بی ماهیانه که از خوان ولی نعمت جز خوردن بهره نگیرد. (انجمن آرا) (آنندراج ) (از تحفة الاحباب ).
نازنده همچو یوز و شکم بنده همچو خرس
درنده همچو گرگ و رباینده چون کلاب .
مسعودسعد.
شکم بنده را چون شکم گشت سیر
کند بددلی گرچه باشد دلیر.
نظامی .
کسی کوشکم بنده شد چون ستور
ستوری برون آید از ناف گور.
نظامی .
شکم بنده بسیار بینی خجل
شکم پیش من تنگ بهتر که دل .
سعدی (بوستان ).
شکم بنددست است و زنجیر پای
شکم بنده کمتر پرستد خدای .
سعدی (بوستان ).
وگر نغز و پاکیزه دارد خورش
شکم بنده خوانند و تن پرورش .
سعدی (بوستان ).
از فقر و فنا میبرد آلوده ٔ دنیا
فیضی که شکم بنده ز ماه رمضان یافت .
کلیم کاشی (از آنندراج ).
|| نوکری که به نان تنها نوکری کند. (ناظم الاطباء) (از برهان ). بنده ٔ بی ماهیانه که از خوان ولی نعمت جز خوردن بهره نگیرد. (انجمن آرا) (آنندراج ) (از تحفة الاحباب ).
