شیب
لغت‌نامه دهخدا
شیب . [ ش َ / ش ِ ] (از ع ، اِ) موی . (منتهی الارب ). || شیب شائب ؛ مبالغه است ، مانند لیل لائل . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). سپیدی موی . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). بیاض الشَّعر. (بحر الجواهر).
- تغییر شیب ؛ خضاب کردن . (یادداشت مؤلف ) : [ کان اُبَی ّبن کعب ] ابیض الرأس و اللحیة، لایغیر شیبه . (تاریخ ابن عساکر ج 2 ص 107) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || (اِمص ) پیری . (منتهی الارب ) (دهار) (ناظم الاطباء). دومویی . (یادداشت مؤلف ). بر ریش و لحیه اطلاق گردد. (ناظم الاطباء). پیری . سپیدی موی . دومویی . مقابل شباب :
نه زمانه ست و چون زمانه همی
شیب پیدا کند همی زشباب .
آخر کار بیک ضربت سر او را [ خوارزمشاه را ] در مجلس انداختند و بیاض شیب اوبحمره ٔ محاجبه ٔ اوداج خضاب کردند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 130).
هر حسی را چون دهی ره سوی غیب
نَبْوَد آن حس را فتور و مرگ و شیب .
تیرها پَرّان کمان پنهان و غیب
بر جوانی میرسد صد تیر شیب .
ز پشت پدر تا بپایان شیب
نگر تا چه تشریف دادش ز غیب .
بطهارت گذران منزل پیری و مکن
خلعت شیب چو تشریف شباب آلوده .
- تغییر شیب ؛ خضاب کردن . (یادداشت مؤلف ) : [ کان اُبَی ّبن کعب ] ابیض الرأس و اللحیة، لایغیر شیبه . (تاریخ ابن عساکر ج 2 ص 107) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || (اِمص ) پیری . (منتهی الارب ) (دهار) (ناظم الاطباء). دومویی . (یادداشت مؤلف ). بر ریش و لحیه اطلاق گردد. (ناظم الاطباء). پیری . سپیدی موی . دومویی . مقابل شباب :
نه زمانه ست و چون زمانه همی
شیب پیدا کند همی زشباب .
مسعودسعد.
آخر کار بیک ضربت سر او را [ خوارزمشاه را ] در مجلس انداختند و بیاض شیب اوبحمره ٔ محاجبه ٔ اوداج خضاب کردند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 130).
هر حسی را چون دهی ره سوی غیب
نَبْوَد آن حس را فتور و مرگ و شیب .
مولوی .
تیرها پَرّان کمان پنهان و غیب
بر جوانی میرسد صد تیر شیب .
مولوی .
ز پشت پدر تا بپایان شیب
نگر تا چه تشریف دادش ز غیب .
سعدی .
بطهارت گذران منزل پیری و مکن
خلعت شیب چو تشریف شباب آلوده .
حافظ.
