صاعد

صاعد. [ ع ِ ] (اِخ ) ابن احمد، مکنی به ابی القاسم (قاضی ...). وی یکی از علماء و دانشمندان اندلس است . مولدوی مالقه و او در قرطبه پرورش یافت و به همین مناسبت وی را قرطبی نیز خوانند. او راست : التعریف بطبقات الامم که در آن ترجمه ٔ مشروح و مفصل حکمای یونان و مشاهیر دیگر را آورده است . و نیز او راست : جوامع اخبارالامم من العرب و العجم ، و صنوان الحکم . وی بسال هَ . ق . درگذشت . (قاموس الاعلام ترکی ). در حلل السندسیة وی را صاعدبن احمدبن عبدالرحمن بن محمدبن صاعد تغلبی و مکنی به ابی القاسم آورده است و گوید اصل او از قرطبه است و از ابومحمدبن حزم و فتح بن قاسم و ابوالولید وقشی روایت کند... (ج 2 ص 11) و در ذیل همان صفحه آمده است که : قاضی صاعدبن احمد طلیطلی اندلسی از گرامی ترین فرزندانی است که طلیطله بلکه اندلس به خود دیده است . وی از حکماء فقهاست که فقه و حکمت را گرد آورد. از تألیفات اوست : طبقات الامم در تاریخ علوم و علماء و بر تألیفات او جز این کتاب دست نیافتیم . (الحلل السندسیة ج 2 ص 11). صاحب معجم المطبوعات گوید: اصل او از قرطبه است و از ابومحمدبن حزم و فتح بن قاسم و ابوالولید الوقشی و جز آنان روایت کند. یحیی بن ذی النون وی را قضاء طلیطله داد و او در امور خویش متحری بود و در حقوق با یمین و شاهد واحد قضاوت کرد و شهادت به خط را کافی دانست . وی از اهل معرفت و ذکاء و روایت و درایت بود. در مریه تولد یافت و به هنگامی که قضاوت طلیطله داشت درگذشت و یحیی بن سعیدبن حدیدی بر وی نماز گزارد. او را جز کتاب طبقات الامم تاریخ صاعدی است که نسخه ای از آن درکتابخانه ٔ بودلئین است . کتاب طبقات الامم یا التعریف لطبقات الامم را اب لویس شیخو بسال 1912 م . در مطبعه ٔ آباء یسوعیین در 145 صفحه به طبع رسانیده است و درمصر نیز در 136 صفحه طبع شده است . صاعد بسال 420 هَ. ق . متولد شد و بسال 462 درگذشت . (معجم المطبوعات ستون 1182). و رجوع به عیون الانباء فی طبقات الاطباء ج 1 و گاهنامه تألیف سیدجلال الدین تهرانی سال 1310 هَ . ش . صص 104 - 105 و الاعلام زرکلی ج 2 ص 422 شود.