صحنه

صحنه . [ ص َ ن َ ] (اِخ ) یکی از بخش های شهرستان کرمانشاهان . این بخش در شمال باختری شهرستان واقع و حدود آن بشرح زیر است : از طرف شمال به بخش سنقر کلیائی از شهرستان کرمانشاه . از طرف جنوب خاور کنگاور کلیائی از شهرستان کرمانشاه . از طرف جنوب خاور شهرستان نهاوند. از طرف جنوب بخش هرسین کرمانشاه . از طرف جنوب باختر دهستان دروفرامان بخش مرکزی کرمانشاه . از طرف باختر بدهستان های پای روند و بیلوار بخش مرکزی کرمانشاه . آب و هوای بخش نسبت به پستی و بلندی متغیر است بدینطریق که هوای دهستانهای خدابنده لو، کندوله سردتر از قسمت دشت دینور و دهستان چمچمال معتدل تر از سایر نقاط است و هوای قرای مجاور رودخانه ٔ دینور دهستان چمچمال که برنج کشت مینمایند مالاریائی است . قرای بخش از رودخانه های گاماسیاب ، دینور و شعبات آنها و چشمه ها مشروب می شود. محصول عمده ٔ بخش غلات آبی و دیمی ، چغندر و حبوبات ، لبنیات ، تریاک و توتون می باشد. در این بخش چهار رشته کوه اصلی و چندین رشته ٔ منشعب از آنان مشاهده می شود: 1 - سلسله ٔ کوه پراو - این کوه در باختر بخش و شمال دشت دروفرامان واقع شده ، امتداد آن شرقی و غربی و بکوههای شمالی تنگ کنشت متصل می شود. ارتفاع کوه بیستون واقع در شمال آبادی بیستون 2794 گز و بلندترین قله ٔ آن در خاور آبادی کوفه 3352 گز است . 2 - سلسله ٔ کوه شمالی - از قله ٔ مشهور امروله رشته ای در جهت شمال باختر منشعب از گردنه ٔ مله ماس گذشته بارتفاعات شمالی دره خلیل منتهی می شود. بلندترین قلل این رشته کوه امروله بارتفاع 3193 گز، نخودچال در شمال آبادی کل گدار بارتفاع 3267 گز و قله ٔ دالاخانی بارتفاع 3138 گز است . 3 - رشته ٔ کوه بوالین - بین دهستان دینور و دهستان چمچمال و رودخانه های گاماسیاب و دینور واقع شده . ارتفاع بلندترین قله ٔ آن 2509 گز است . 4 - ارتفاعات جنوبی عامله و سراب بادیه که در منتهی الیه جنوبی بخش واقع و بلندترین قله ٔ آن 2267 گز است . برای اینکه ارتفاعات نسبت بدشت ها کاملاً مجسم شود ارتفاع چند نقطه ٔ مهم تعیین می شود. ارتفاع صحنه 1342 گز. بیستون 1311 گز. میان راهان 1351 گز است . مهم ترین چشمه های این بخش عبارت اند از: سرآب بید سرخ مشهور به سرآب صحنه - سرآب بخوران - سرآب برناج - سرآب غلام ویس و سرآب چهار چشمه ٔ صحنه . راه شوسه ٔ کرمانشاه به طهران از وسط دهستانهای چمچمال و حومه ، راه شوسه ٔ کرمانشاه به سنقر از وسط دهستان دینور میگذرد. بواسطه ٔ مسطح بودن اراضی بخش به اکثر قرای مهم ، تابستان اتومبیل میتوان برد. بخش صحنه از چهار دهستان زیر و از 211 آبادی تشکیل (شده است و) جمعیت آن 47500 تن است . دهستان جومه 10 آبادی 6200 تن . دهستان خدابنده لو 21 آبادی 3900 تن . دهستان دینور 83 آبادی 23700 تن . دهستان چمچمال 97 آبادی 13700 تن . دهستان حومه ٔ صحنه از ده آبادی تشکیل شده ، قرای مهم آن عبارت اند از: سرآب بید سرخ و بید سرخ . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).