طحاوی

طحاوی . [ طَ ] (اِخ ) ابوجعفر احمدبن محمدبن سلمةبن سلامةبن عبدالملک الازدی الطحاوی . وی از قریه ٔ طحا که یکی از قرای مصر است میباشد. ولادت او بسال 229 هَ .ق . و وفات وی در سال 321 هَ . ق . بوده ، خواهرزاده ٔ مزنی فقیه شافعی است . خود از مذهب شافعی به مذهب حنفی بازگشت و با احمدبن طولون معاصر بوده است . مردی بینوا بود، و چندی از دستمزدی که برای کتابت جهت قاضی ابوعبیداﷲ محمدبن عبده دریافت میداشت ، زندگانی و گذران میکرد تا مالی بدست آورد و عاقبت ریاست حنفیان درمصر بدو محول شد. سنش بهشتاد رسید، کتب بسیاری در فقه حنفی تألیف کرده و در تاریخ نیز او را تألیفی است . رجوع به فهرست ابن الندیم ص 292 شود. یاقوت در معجم البلدان در ضمن ماده ٔ «طحا» بعد از ذکر نسب ابوجعفر گوید: و لیس من نفس طحا، و انما هو من قریة قریبه منها یقال لها طحطوط، فکره ان یقال طحطوطی ، فنظن انه منسوب الی الضراط. (معجم البلدان ج 6 ص 30). زرکلی در الاعلام کتب زیر را به طحاوی نسبت داده است : 1 - بیان السنة مطبوع رساله ای است . 2 - المحاضر و السجلات . 3 - شرح مشکل احادیث رسول اﷲ قریب یکهزار ورقه . 4 - احکام القرآن . 5 - الاختلاف بین الفقهاء، کتابی است بزرگ ولی توفیق اتمام آن نیافته است . (الاعلام زرکلی ج 1 ص 65). مؤلف معجم المطبوعات العربیه از سیوطی نقل کرده ، گوید: ابوجعفر طحاوی از طحطوحه میباشد که دهی است به نزدیک طحاو، و از قریه ٔ طحا نیست . و کتب زیر رااز وی نامبرده است : عقیدةالطحاوی با شرح آن از عمربن اسحاق الحنفی الهندی متوفی بسال 772 هَ . ق . که درقازان بسال 1311 بطبع رسیده . مشکل الاَّثار، در حدیث در چهار مجلد در حیدرآباد دکن به سال 1333 چاپ شده است . شرح معانی الاَّثار، آن نیز در حدیث و در دو مجلد بسال 1300 در لکنهور هند طبع گردیده است . (معجم المطبوعات ج 2 ص 1232). رجوع به ابوجعفر طحاوی و احمدبن محمدبن سلمة در همین لغت نامه و قاموس الاعلام ترکی شود.