طریفولیون

طریفولیون . [ ] (معرب ، اِ) در تحفه ٔ حکیم مؤمن و متن عربی ابن البیطار طریقولیون است ، ولی لکلرک آن را بصورت تریفولیون تصحیح کرده است . ابن البیطار آرد: برخی آن را «تربد» پنداشته اند ولی طریفولیون بجز تربد است . دیسقوریدوس در چهارم گوید: گیاهی است که در سواحل دریا در نقاطی میروید که هرگاه آب طغیان کند آن را فروپوشد. اما گیاه مزبور نه در درون آب و نه در خشکی دور از ساحل هیچکدام پرورش نمی یابد. برگ آن شبیه به برگ گیاهی است که آن را اساطیس گویند و آن گیاه نیل است لیکن از برگ نیل درشت تر است و آن راساقی است که طول آن قریب یک وجب است و قسمت بالای آن کنگره دار است . و برخی گفته اند که گل این گیاه در هرروز سه بار تغییر رنگ دهد چنانکه هنگام بامداد سپیدو موقع ظهر بنفش و شب هنگام سرخ تیره باشد. ریشه ٔ آن سپید و خوشبو است و هرگاه آن را بچشند زبان را گرم کند. آشامیدن دو درهم از شربت آن مسهل و مدر است و گاه آن را مانند دیگر پازهرها برای دفع سموم بکار برند. جالینوس این گیاه را در مفردات خود یاد نکرده است . (از مفردات ابن البیطار). و حکیم مؤمن آرد: نباتی است بقدر شبری ، برگش شبیه به برگ ثیل و از آن غلیظترو گلش در طرف صباح سفید و در نصف روز بنفش و در شب سرخ تیره میباشد، و بیخش خوشبو و سفید و به طعم زنجبیل ، در اول و سیم گرم ، و در آخر آن خشک و قاطع اخلاط بارده ، و مقوی معده و جگر و مدر بول و مسهل اخلاط لزجه و بجهت خفقان و رفع سموم نافع و شربتش تا دو درهم و مضر سفل و مصلحش کتیرا است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ).