ترجمه مقاله

طلحة

لغت‌نامه دهخدا

طلحة. [ طَ ح َ ] (اِخ ) ابن طاهر ذوالیمینین بن حسین بن مُصعب بن زریق . دومین امیر از آل طاهر و حکمران خراسان از سال 207 تا سال 213 هَ . ق . طلحة به روزگارپدر حکومت سیستان داشت بدین تعبیر که طاهر پس از عزل محمدبن الحضین القوسی از حکومت سیستان بسال 206 هَ. ق . سیستان پسر خویش را داد، طلحةبن طاهر و طلحة الیاس بن اسد را اینجا فرستاد . چون طاهربن الحسین به خراسان مأمون را خلع کرد اندر خطبه ٔ روز آدینه در سال دویست و هفت و همان شب به فجا بمرد طلحة از جانب مأمون به حکومت خراسان رسید و الیاس بن اسد را به حکومت سیستان فرستاد. پس از آن طلحة سیستان معدل بن الحضین القوسی برادر محمدبن الحضین را داد به خلافت برادر وی محمد و چون مردمان با الیاس ساخته تر بودند الیاس مردمان را بر معدل بن الحضین شوریده گونه همی داشت و محمدبن الحضین بر خوارج روی گرفت و بدیشان تقویت جست و بیرون شد و از حمزه سپاه خواست ... و خوارج با او یکجا و او با ایشان همی بودند و همه سواد سیستان او داشت ، همیشه با خوارج ساخته بود و او را هیچ نیازردندی و طلحة سیستان محمدبن الاحوص را داد و پس از وی حکومت آنجا را به محمدبن شیب واگذارد و پس از وی محمدبن اسحاق بن سمره را عامل سیستان کرد و او یعنی محمدبن اسحاق محمدبن یزید را به خلیفتی خویش به سیستان فرستاد و خود نیز بر اثر وی بیامد. چون در این هنگام مردی از عیاران سیستان به بست بیرون شده بود، محمدبن اسحاق به حرب آن عیار بیرون رفت و در همین اوان طلحة حسن بن علی سیاری را عمل سیستان داد و پس از وی احمدبن خالد را به حکومت سیستان فرستاد و احمدبن خالد «محمدبن اسماعیل الذهلی را به سیستان فرستاد و روز چهارشنبه هفت روز مانده از ربیعالاَّخر سنه ٔ ثلث عشر و مائتی (213 هَ . ق .) اندرآمد [ به سیستان ] و بر اثر وی احمدبن طاهر اندرآمد اندر ماه جمادی الاولی این سال ، چون خواست کی به شهر اندرآید فوجی از یاران حمزه ٔ خارجی به تاختن او آمدند و او را اندر شهر نگذاشتند و حربی سخت کردند و احمدبن خالد به هزیمت باز خراسان شد. و حمزة الخارجی روز آدینه دوازده روز گذشته از جمادی الاَّخره ٔ سنه ٔ ثلث عشر و مائتی سهیش (؟)فرمان یافت ...» . از آنچه گفته شد معلوم گردید که واقعه ٔ مهم امارت طلحه جنگهای اوست با حمزةبن عبداﷲ خارجی یا حمزه ٔ آذرک شاری . اندکی پس از این جنگها و فیروزی طلحه روز یکشنبه چهار روز باقی مانده از ربیعالاوّل سنه ٔ ثلث عشر و مائتی فرمان یافت . صاحب حبیب السیر در ذکر طلحةبن طاهر گوید: در شهور سنه ٔ تسع و مأتین بموجب فرمان مأمون در ولایت خراسان بر سریر حکومت نشست و در زمان ایالت او حمزه نامی در سیستان خروج کرده طلحة بجانب او لشکر کشید و حمزه را مغلوب گردانید و به خراسان بازگردید و در سنه ٔ ثلاث عشر و مأتین طلحه وفات یافت و پسرش علی (؟) قایم مقام پدر شد .
ترجمه مقاله