عرفی شیرازی

عرفی شیرازی . [ ع ُ ی ِ ] (اِخ ) محمدبن بدرالدین ، ملقب به جمال الدین . از شاعران مشهور ایران در قرن دهم هجری است که زندگانیش بیشتر درهندوستان گذشت . ولادتش به سال 963 هَ . ق . در شیراز اتفاق افتاد و در جوانی به هندوستان رفت و به دربار جلال الدین اکبرشاه (963-1014 هَ ق .) امپراطور مغولی هند راه یافت و در آن سامان بود تا اینکه به سال 999 در شهر لاهور درگذشت . عرفی در سرودن قصیده و غزل و قطعه و ترجیع و ترکیب قدرت داشت و او را میتوان در ردیف بهترین شاعران سبک معروف به «هندی » درآورد. علاوه براین در مثنوی نیز دست داشت و دو منظومه ٔ مخزن الاسرارو خسرو و شیرین نظامی را استقبال کرده است . و رساله ای صوفیانه بنام نفسیه نیز دارد. و رجوع به گنج سخن و تذکره ٔ مخزن الغرائب و صحف ابراهیم و مقدمه ٔ کلیات عرفی شیرازی ، بکوشش غلامحسین جواهری شود :
هزار حیف که عرفی و نوعی و سنجر
نیند جمع به دارالعیار برهان پور.

صائب .

درسخن از عرفی و طالب ندارد کوتهی
عیب صائب این بود کز زمره ٔ اسلاف نیست .

صائب .