عموریة

عموریة. [ ع َم ْ مو ی َ ] (اِخ ) شهرکی است در ساحل نهر عاصی ، در بین فامیه و شیزَر. (از معجم البلدان ). شهری است در خاک روم که ابن خلدون در بحث جغرافیایی خود، آن را در شمال بخش پنجم اقلیم پنجم یاد کرده . و نام این شهررا به عموریة بنت الروم بن الیفزبن سام بن نوح نسبت داده اند. شهر عموریة را معتصم خلیفه ٔ عباسی در سال 223هَ .ق . با شهر انقره فتح کرد و آن از اعظم فتوحات اسلام بشمار می رود. و در این سفر ابوتمام همراه خلیفه بود و بمناسبت این فتح قصیده ٔ مشهور خود را بمطلع:
السیف أصدق اِنباءً من الکتب
فی حده الحد بین الجد و اللعب
سرایید. و گویند خلیفه ابوتمام را سی هزار درهم بخاطر این قصیده بخشید. و چون به این بیت رسید که می گوید:
رمی بک اﷲ یرجیها فهدمها
ولو رمی بک غیراﷲ لم تصب
معتصم گفت : «دنّرت دراهمک »؛ یعنی درهمهای خود را به دینار تبدیل کردی ، و سی هزار دینار به وی بخشید. رجوع به تجارب السلف نخجوانی چ عباس اقبال صص 174 - 175 و فهرست ترجمه ٔ مقدمه ٔ ابن خلدون شود :
ز عموریه مادرش را بخواند [ اسکندر ]
چو آمد سخنهای دارا براند.

فردوسی .

افریقیه صطبل ستوران بارگیر
عموریه گریزگه باز بازدار.

منوچهری .

من گفته شعری مشتهر، در تهنیت وندر ظفر
از ((سیف أصدق )) راست تر در فتح آن عموریه .

منوچهری .