غرو
لغتنامه دهخدا
غرو. [ غ َرْوْ ] (اِ) نای میان تهی باشد که نوازند و به عربی مزمار خوانند. || نای چیزی نوشتن . خامه . (برهان قاطع). نی میان تهی که آن را کلک گویند. (فرهنگ رشیدی ) (آنندراج ) (انجمن آرا). || قصب . نی . (فرهنگ اسدی نخجوانی ) (صحاح الفرس ) (جهانگیری ). یراع . یراعه . (نصاب الصبیان ) . یراع که تیر و قلم از آن سازند. نی که از آن قلم سازند و در شرح نصاب به فتحتین آمده . (غیاث اللغات ) :
غریب نآیدش از من غریو گر شب و روز
به ناله رعد غریوانم و به صورت غرو.
کنون چنبری گشت بالای سرو
تن پیلوارت به کردار غرو.
یکی مرد شد همچو آزاده سرو
برش کوه سیم و میانش چو غرو.
میانت چو غروست و بالا چو سرو
خرامان شده سرو همچون تذرو.
به رخ همچو پر و به بالای سرو
میان همچو غرو و به رفتن تذرو.
یکی گفت مرغی چو زرین تذرو
هم آنجاست در بیشه ٔ بید و غرو.
در آن مرز بد بیشه ٔ بید و غرو
میانش بدی نوژ برتر ز سرو.
همه باغ طاوس و رنگین تذرو
خرامنده در سایه ٔ نوژ و غرو.
محمود سومنات گشای صنم شکن
از غرو سی گزی به سنان زره گذار
این مرتبت نیافت که محمود تاج دین
از یک بدست کلک بریده سر نزار.
طوطی بپریداز قفس بلخ به مرو
چون دید به جای نیشکر نیزه و غرو.
چون بلبل بر گل به گل و سرو به سرو
اکنون به خس اندرآورد سر چو تذرو.
سرین فربه میانش همچو غروی .
|| در بیت زیر غرو اگر به معنی نی (مزمار) نباشد ظاهراً به معنی آواز شعف و سرور است زیرا در مقابل غنگ به معنی آواز حزین برآوردن قرار گرفته است :
مرا رفیقی پرسید کین غریو ز چیست
جواب دادم کز غرو نیست هست ز غنگ .
رجوع به غنگ شود .
غریب نآیدش از من غریو گر شب و روز
به ناله رعد غریوانم و به صورت غرو.
کسائی (از فرهنگ اسدی ).
کنون چنبری گشت بالای سرو
تن پیلوارت به کردار غرو.
فردوسی .
یکی مرد شد همچو آزاده سرو
برش کوه سیم و میانش چو غرو.
فردوسی .
میانت چو غروست و بالا چو سرو
خرامان شده سرو همچون تذرو.
فردوسی .
به رخ همچو پر و به بالای سرو
میان همچو غرو و به رفتن تذرو.
(حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ).
یکی گفت مرغی چو زرین تذرو
هم آنجاست در بیشه ٔ بید و غرو.
اسدی (از جهانگیری ) (از آنندراج ).
در آن مرز بد بیشه ٔ بید و غرو
میانش بدی نوژ برتر ز سرو.
اسدی .
همه باغ طاوس و رنگین تذرو
خرامنده در سایه ٔ نوژ و غرو.
اسدی .
محمود سومنات گشای صنم شکن
از غرو سی گزی به سنان زره گذار
این مرتبت نیافت که محمود تاج دین
از یک بدست کلک بریده سر نزار.
سوزنی .
طوطی بپریداز قفس بلخ به مرو
چون دید به جای نیشکر نیزه و غرو.
چون بلبل بر گل به گل و سرو به سرو
اکنون به خس اندرآورد سر چو تذرو.
سوزنی (از انجمن آرا) (از آنندراج ).
سرین فربه میانش همچو غروی .
نظامی (از رشیدی ) (از آنندراج ) (از انجمن آرا).
|| در بیت زیر غرو اگر به معنی نی (مزمار) نباشد ظاهراً به معنی آواز شعف و سرور است زیرا در مقابل غنگ به معنی آواز حزین برآوردن قرار گرفته است :
مرا رفیقی پرسید کین غریو ز چیست
جواب دادم کز غرو نیست هست ز غنگ .
رجوع به غنگ شود .