فاسیسها

فاسیسها. (اِ) بُعدهایی است قمر را از شمس که منجمان آن را نگاه دارند. ابوریحان گوید آنجایها حال گشتن است اندر هوا. همچنانکه بحرانهای بیماری را زاویه های هشت سو نگاه دارند از جایگاه قمر به آغاز علت ، بر برجی و نیم فضله ، تا چنین باشد: مه ص قلّه قف رکه رع شیه ش . و فاسیسهایی که قمر را به آفتاب باشد اجتماع است و استقبال ، و دوازده درجه پیش و پس از هر یکی در تربیع. و چون همه را بتوالی البروج گیری چنین باشد: یب مه ص قلّه قسح قف قصب رکه رع شیه شمح شس . (التفهیم ابوریحان بیرونی چ جلال همایی ص 211). این ارقام و همچنین ارقام چند سطر پیش مثل دیگر ارقام و جداول و نوشته های این کتاب (التفهیم ) بی اندازه مغشوش بود. نگارنده [ جلال همایی ، محشی کتاب ] با محاسبه ٔ دقیق تصحیح کرد. مثلاً رقم «قف » یعنی صدوهشتاد درجه موضع استقبال است و 12 درجه پیش از او 168 درجه میشود، یعنی رقم «قسح » و 45 درجه پیش از او رقم «قله » یعنی 135 و 12 درجه بعد از او 192 «قصب » و 45 درجه بعد از او 225 «رکه ». (از حاشیه ٔ التفهیم به قلم همایی همان صفحه ).