ترجمه مقاله

قادر مطلق

لغت‌نامه دهخدا

قادر مطلق . [ دِ رِ م ُ ل َ ] (ص مرکب ) توانا بر همه چیز. توانا بدون هیچ قید و شرط. بر همه چیز توانا. || (اِخ ) نامی از نامهای خدای تعالی . این لفظ در عبرانی «شدّی » خوانده شده و یکی ازاسمهای خدای تعالی است که مظهر قدرت کامله ٔ نامتناهی او از جمله صفات ثبوتیه ٔ او است و بنی نوع بشر جزئی از این صفت را بتوسط اعمال عجیبه ٔ خلقت و محافظت و حکمرانی عالم درک توانند نمود. (سفر پیدایش 17:1؛ خروج 15:11 و 12؛ تثنیه 3:24؛ مزامیر 97:11 و 65 و 5 -13؛ متی 19 - 26؛ افسسیان 3:20). و این اسمی است که در تمام کتاب ایوب خدای تعالی را بدان خطاب نموده و خدای تعالی نیز آن اسم را از برای تسلی و تشویق مردم و تشویش دشمنان بر خود اطلاق نموده است . (سفر پیدایش 35:11، خروج 6: 3، مزامیر 19:1، دوم قرنتیان 6:18، مکاشفه ٔ یوحنا 19:15) (از قاموس کتاب مقدس ص 681). قادر مطلق نامی از نامهای خدای تعالی است . این از صفات ثبوتیه حق تعالی است و آن عین ذات اوست . حکماء گویند حقیقت معنی قدرت که در واجب و ممکن صدق کند آن است که «اگر بخواهد بکند و اگر نخواهد نکند». اما چون در واجب معنای امکان بهیچ وجه راه ندارد قدرتی که در آن معنای صحت و امکان اخذ شود صدقش بر ذات حق ممتنع است زیرا اگر قدرت او امکان صدور فعل و ترک فعلی باشد در صفات او که عین ذات اوست تغییر راه یافته پس در ذات جهت امکانی خواهد بود و این محال است . زیرا واجب الوجود بالذات واجب الوجود من جمیع الجهات است . پس واجب القدرة نیز هست . بنابراین معنی قدرت در حق را اگرامکان صحت فعل و ترک بگوئیم باطل است و اما اینکه میگویند معنی قدرت در حق این است که «اگر بخواهد بکندو اگر نخواهد نکند» این قضیه ای است شرطیه و صدق آن تنها به صدق مقدم محقق شود و محتاج به صدق تالی نیست . پس قادر مطلق یعنی واجب تعالی اگر بخواهد میکند و اگر نخواهد نمیکند ولیکن همیشه میخواهد و خواست و مشیت او ازلی و عین ذات اوست و هیچگاه بدل به نخواستن نمیشود. (حکمت الهی قمشه ای چ دانشگاه ص 108 و 109).
ترجمه مقاله