قاضی نظام الدین

قاضی نظام الدین . [ ن ِ مُدْ دی ] (اِخ ) محمدولد ارشد مولانا شرف الدین حاجی محمد. در شمار اعاظم فقهای زمان میرزا ابوالقاسم بابر قلمداد میشد ولی قاضی نظام به مزید زهد و تقوی و مهارت در امر درس و فتوی بر اکثر علماء عهد سلطان حسین برتری داشت و مدتی در مدرسه ٔ غیاثیه و مدرسه ٔ اخلاصیه به مراسم منصب تدریس قیام مینمود و چون از آن منصب استفاده کرد از طرف سلطان به پذیرفتن منصب قضاء هرات تکلیف شد و به وجهی در قطع و فصل قضایای شرعی طریق اجتهاد مسلوک داشت که قصه ٔ امانت و دیانت شریح قاضی را منسوخ گردانید. وی در ماه محرم سال 900 هَ . ق . وفات یافت . مؤلف حبیب السیر رباعی زیر را در تاریخ وفات وی گفته است :
آن کس که شریعت بنظام از وی شد
از حکم قضا سجل عمرش طی شد
از صفحه ٔ دل چو محو شد نام نظام
توضیح پذیرفت که فانی کی شد؟

(حبیب السیر چ خیام ج 4 ص 340).