قولنجان

قولنجان . [ ل ِ ] (معرب ، اِ) خاولنجان . (فهرست مخزن الادویه ). گیاهی است از تیره ٔ زنجبیل ها که دو گونه ٔ آن مشهور است یکی را به نام قولنجان صغیر و دیگری را به نام قولنجان کبیر مینامند و هر دو آنها دارای ساقه های زیرزمینی مورد استفاده هستند (قولنجان صغیر بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد) قولنجان از گیاهان بومی چین و هندوچین است . نوع صغیر آن دارای ساقه های زیرزمینی به ضخامت یک چوب قلم (بکلفتی یک انگشت تقریباً) و به درازی شش سانتیمتر است . بوی ساقه های زیرزمینی آن که به نام ریزوم خوانده میشود، معطر (شبیه بوی فلفل ) است ، طعمش سوزان و تلخ است . در این ریزوم ها مواد نشاسته ای و صمغی وجود دارد و بعلاوه دارای اسانسی است که بوسیله ٔ جوشاندن آنها در آب استخراج میشود و خاصیت تسکین درد را دارد و از این جهت در دندانپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین جهت رفع دردهای امعاء و بعنوان مقوی از ریزومهای آن استفاده میکنند. خولنجان ،خولیجان ، خاولنجان ، کلاجن ، کلیجن ، قرغات ، خسرو دارو،و قسط، کسری دارو، هارلیجان ، هاولیجان ، گلنگا قالنقا، پان ، درخت تانبول ، خلنجان . (فرهنگ فارسی معین ).
- قولنجان جاوه ای . رجوع به قولنجان کبیر شود.
- قولنجان چینی . رجوع به قولنجان صغیر شود.
- قولنجان ختایی (خطایی ) . رجوع به قولنجان صغیر شود.
- قولنجان صغیر ؛ یکی از گونه های قولنجان که بیشتر از قولنجان کبیر مورد استفاده ٔ داروئی واقع میشودو معطرتر از آن است . ساقه های زیرزمینی آن کوچکتر ازقولنجان کبیر است و اینگونه بیشتر در چین به عمل می آید. قولنجان خطایی . قولنجان چینی . کلاجن صغیر. ریشه جوز. قولنجان طبی . (فرهنگ فارسی معین ).
- قولنجان کبیر ؛ یکی از گونه های قولنجان که دارای ساقه های زیر زمینی درشت تر از قولنجان طبی (قولنجان صغیر) است ولی خواص طبی و اسانس کمتر دارد. این نوع قولنجان بیشتر در جاوه و هندوستان و مصر میروید. قولنجان جاوه ای . قولنجان هندی . قولنجان مصری . (فرهنگ فارسی معین ).
- قولنجان مصری . رجوع به قولنجان کبیرشود.
- قولنجان هندی . رجوع به قولنجان کبیر شود.