لنگی
لغت‌نامه دهخدا
لنگی . [ ل َ ] (حامص ) صفت لنگ . حالت و چگونگی لَنگ . شلی . عرج . عتب . کساحة. (منتهی الارب ) :
رهواری سفینه چه بینی که گاه غرق
بهر صلاح لنگی لنگرنکوتر است .
سَخی ً، نَکَب ؛ لنگی شتر. خزعه ؛ لنگی در یکی ازدو پا. زمال ؛ لنگی شتر. کتف ؛ لنگی ستور از درد کتف .خال ؛ لنگی ستور. قزل ؛ لنگی زشت . خزعال ؛ لنگی ناقه . (منتهی الارب ).
- لنگی را به رهواری (به راهواری ) پوشیدن ؛ به جلدی و چابکی عمل ، عیب و نقص خود یا کاری را پنهان داشتن . با چرب دستی و چابکی عیبی راپنهان داشتن و عیب خویش به زرنگی پنهان کردن :
رو رو که به یکباره چونین نتوان بودن
لنگی نتوان بردن ای دوست به رهواری .
خاموش بهتری تو مگر باری
لنگی برون شَوَدْت ْ به رهواری .
خفته ای خفته و گوئی که من آگاهم
کی شود بیرون لنگیت به رهواری .
یکبارگی از عاشق دوری نتوان جستن
«لنگی نتوان بردن ای دوست به رهواری » .
لنگی و رهواری اندر راه دین ناید نکو
اسب دانش باید ارنی دور شو زین رهگذر.
برد لنگی به راهواری پیش
پیشم از بس که عذر لنگ آورد.
مرا اندازه ٔ تمهید عذر آن کجا باشد
ولیکن چون کنم لنگی همی پوشم به رهواری .
برد در عذر بس لنگی برهواری و من هر دم
گناهی نو بر او بندم برای عذر بس لنگش .
ورنه آخر همه برون میبرد
پیش از این لنگیی برهواری .
چو برنشستی و دادی عنان به مرکب خویش
زمانه با تو برد لنگئی به رهواری .
و رجوع به کتاب امثال و حکم ذیل (لنگی به راهواری پوشیدن ) شود.
- باعث لنگی کار یا کارها شدن ؛ تعطیل آن را سبب گردیدن .
- لنگی کار ؛ تعطیل آن برای نبودن افزار یا کارگر.
رهواری سفینه چه بینی که گاه غرق
بهر صلاح لنگی لنگرنکوتر است .
خاقانی .
سَخی ً، نَکَب ؛ لنگی شتر. خزعه ؛ لنگی در یکی ازدو پا. زمال ؛ لنگی شتر. کتف ؛ لنگی ستور از درد کتف .خال ؛ لنگی ستور. قزل ؛ لنگی زشت . خزعال ؛ لنگی ناقه . (منتهی الارب ).
- لنگی را به رهواری (به راهواری ) پوشیدن ؛ به جلدی و چابکی عمل ، عیب و نقص خود یا کاری را پنهان داشتن . با چرب دستی و چابکی عیبی راپنهان داشتن و عیب خویش به زرنگی پنهان کردن :
رو رو که به یکباره چونین نتوان بودن
لنگی نتوان بردن ای دوست به رهواری .
منوچهری .
خاموش بهتری تو مگر باری
لنگی برون شَوَدْت ْ به رهواری .
ناصرخسرو.
خفته ای خفته و گوئی که من آگاهم
کی شود بیرون لنگیت به رهواری .
ناصرخسرو.
یکبارگی از عاشق دوری نتوان جستن
«لنگی نتوان بردن ای دوست به رهواری » .
امیرمعزی .
لنگی و رهواری اندر راه دین ناید نکو
اسب دانش باید ارنی دور شو زین رهگذر.
سنائی .
برد لنگی به راهواری پیش
پیشم از بس که عذر لنگ آورد.
انوری .
مرا اندازه ٔ تمهید عذر آن کجا باشد
ولیکن چون کنم لنگی همی پوشم به رهواری .
انوری .
برد در عذر بس لنگی برهواری و من هر دم
گناهی نو بر او بندم برای عذر بس لنگش .
اخسیکتی .
ورنه آخر همه برون میبرد
پیش از این لنگیی برهواری .
ظهیر.
چو برنشستی و دادی عنان به مرکب خویش
زمانه با تو برد لنگئی به رهواری .
کمال اسماعیل .
و رجوع به کتاب امثال و حکم ذیل (لنگی به راهواری پوشیدن ) شود.
- باعث لنگی کار یا کارها شدن ؛ تعطیل آن را سبب گردیدن .
- لنگی کار ؛ تعطیل آن برای نبودن افزار یا کارگر.
