لیلةالقدر

لیلةالقدر. [ ل َ ل َ تُل ْ ق َ ] (ع اِ مرکب ) شب اندازه کردن کارها. (ترجمان القرآن جرجانی ). شبی که در آن تقدیر چیزها کرده شود. شبی است در سال یکبار و در تعیین آن اختلاف روایات است مگر نزدیک اکثر،شب بیست وهفتم رمضان است و عبادت این شب بهتر از عبادت هزار ماه است . (غیاث ). در این شب تقدیر امور سال می شود و روح و ملائکه به زمین نازل میشوند و آن شب نوزدهم یا بیست ویکم یا بیست وسوم رمضان یا یکی دیگر از شبهای سال است . صاحب کشاف اصطلاحات الفنون آرد: لیله ٔقدر، شبی است با عزت و شرف که هرکه در آن طاعت کند عزیز و مشرف گردد. و در اصطلاح سالکان ، شبی که سالک را به تجلی خاص مشرف گرداند تا بدان تجلی بشناسد قدر و رتبه ٔ خود را به نسبت با محبوب و آن وقت ابتداء وصول سالک باشد، یعنی جمع و مقام اهل کمال در معرفت :
در شب قدر قدر خود را دان
روز در معرفت سخن میران .
کذا فی کشف اللغات - انتهی :
شب عاشقت لیلةالقدر است
چون تو بیرون کنی رخ از جلبیب .

رودکی .

با رنگ و نگار جنت العدنی
با نور و ضیاء لیلةالقدری .

منوچهری .

و اندر ماه رمضان لیلةالقدر است ، آنک جلالت او اندر قرآن پیدا آمده است و گفتند که او را بدهه ٔ پسین جویند و نیز گفتند به طاقهای این دهه و چون مجهول بود بیشتر گمانی بر شب بیست وهفتم افتاده است اندر باب او. (التفهیم بیرونی ص 252).