ماتریالیسم

ماتریالیسم . [ ت ِرْ ] (فرانسوی ، اِ) نظریه و مکتب فلسفی است که دنیای خارج را واقعی و حقیقی و بیرون از شعور انسان می داند. ماتریالیسم معتقد است که ماده مبداء و اساس است و حس و شعور و تفکر فرع و زائیده ٔ ماده است و درک خاصیت ماده ٔ تکامل یافته و عالی و انعکاس خارجی جهان مادی وقوانین آن در مغز می باشد. (از فرهنگ فارسی معین ).
- ماتریالیسم تاریخی ؛ ماتریالیسم تاریخی عبارت است از بسط و توسعه ٔ اصول ماتریالیسم دیالکتیک به بررسی زندگی اجتماعی . تطبیق اصول ماتریالیسم دیالکتیک بر پدیده های زندگی اجتماعی وبررسی جامعه و تاریخ آن . (فرهنگ فارسی معین ).
- ماتریالیسم دیالکتیک ؛ ماتریالیسم دیالکتیک برخلاف ماتریالیسم مکانیست ، روح و طبیعت را یک مجموع اصلی می شمارد و تفکر و درک را نتیجه ٔ تکامل تدریجی و جهش کیفی ماده و محصول ماده ٔ تکامل یافته یعنی مغز می داند. (فرهنگ فارسی معین ).
- ماتریالیسم مکانیست ؛ مکتبهای گوناگون فلسفه ٔ ماتریالیسم تا دوران مارکس و انگلس را ماتریالیسم مکانیست می نامند زیرا آنها حرکت پدیده ها را ساده و مکانیستی می پنداشتند و تغییرات جهشی و کیفی پدیده ها و روابط و تأثیرات متقابل آنها را در نظر نمی گرفتند چون مارکس و انگلس ماتریالیسم را از شکل مکانیستی درآورده و آن را به قالب دیالکتیکی ریختند از اینرو ماتریالیسم مارکس و انگلس و پیروان آنها را ماتریالیسم دیالکتیک می خوانند. (از فرهنگ فارسی معین ).