مزودرم

مزودرم . [ م ِ زُ دِ ] (فرانسوی ، اِ) برگه سوم و میانی جنین پس از دوران رشد کامل گاسترولا . (از دایرة المعارف کیه ) (از لاروس پزشکی ). برگه سومی که در جنین حیوانات پرسلولی [ باستثنای اسفنج ها و کیسه تنان ] پس از مرحله ٔ گاسترولا در بین اکتودرم و آندودرم بوجود می آید. (از جانورشناسی فاطمی ) (از وراثت دکتر خبیری ). برای آنکه پیدایش مزدورم را بدانیم نمو یک سلول تخم کم ذخیره یا آلِسیت مانند تخم توتیا را مورد مطالعه قرار میدهیم :درمرحله ٔ اول تخم بروش غیرمستقیم در سه سطح عمود بر یکدیگر تقسیم شده و هشت سلول مساوی بوجود می آورد که هر یک از این سلولها را بلاستومر نامند. این بلاستومرها باز هم تقسیمات را ادامه میدهند که تعداد زیادی سلولهای کوچک گرد هم بوجود می آید که حجم کلی این سلولها باندازه ٔ حجم اولیه ٔ سلول تخم است اجتماع این سلولها منظره ٔ میوه ٔ توت را دارد این مرحله را مرولا گویند. درمرحله ٔ دوم به تدریج سلولهای وسطی مرولا بطرف کناره ٔجنین متوجه میشوند و در میان آنها حفره ای بوجود می آید و جنین شکل یک کره ٔ توخالی را بخود میگیرد که در وسط آن مایعی آلبومین دار جمع میشود این مرحله را بلاستولا گویند و حفره ٔ داخلی آن حفره ٔ تقسیم یا بلاستوسل نامیده میشود و در این حالت سلولها مژک دار میشوند و جنین توتیا از غلاف خود خارج شده و میتواند در آب شناورگردد. در مرحله ٔ سوم در یکی از نقاط بلاستولا که قطب نامیه نامیده میشود فرورفتگی پیدا می شود و این فرورفتگی بدرون حفره ٔ تقسیم پیش میرود با این عمل فضای جدیدی درون جنین بوجود می آید که لوله ٔ گوارش جنین را میسازد و در این موقع جنین شبیه کیسه و جداره ای است که جداره ٔ خارجی را اکتودرم و جداره ٔ داخلی را آندودرم گویند و در این حالت جنین را جنین دو پوششی یا گاسترولا نامند. اهمیت مرحله ٔ گاسترولائی در اینجاست که تمام جانوران پرسلولی این مرحله را طی میکنند فقط شاخه هائی از جانوران پرسلولی پست (مانند کیسه تنان و اسفنج ها) تا خاتمه ٔ عمر در این مرحله باقی میمانندو در سلولهای آنها تکامل و تنوعی حاصل نمیشود. در مرحله ٔ چهارم بین اکتودرم و آندودرم بر اثر تقسیم سلولهای آندودرمی برگه ٔ سومی در جنین به نام مزودرم بوجود می آید این برگه به صورت پرده ٔ دو جداره ای است که یک جدار آن به اکتودرم می چسبد و سوماتوپلور را بوجود می آورد و جدار دیگر آن به آندودرم چسبیده اسپلانکنوپلور را بوجود می آورد و در وسط این دو جدار حفره ای تشکیل میشود که آن را حفره ٔ عمومی یا سلوم گویند. (از وراثت دکتر خبیری ) (از جانورشناسی فاطمی ). || قسمتی از ساختمان داخلی پوست ساقه های گیاهان علفی که بین طبقه ٔ چوب پنبه (از خارج ) و آندودرم و استوانه ٔ مرکزی (از داخل ) قرار گرفته است . (از دایرة المعارف کیه ) (از لاروس ).