مغیرة

مغیرة. [ م ُ رَ ] (اِخ ) ابن شعبةبن ابی عامربن مسعود ثقفی (متوفی به سال 50 هَ . ق .) و مکنی به ابوعبداﷲ. یکی از سرداران و ولات و دهات عرب و از صحابه ٔ رسول (ص ) است . در طائف (به حجاز) ولادت یافت و در ایام جاهلیت با گروهی از بنی مالک آنجا را ترک کرد و به اسکندریه رفت و سپس به حجاز بازگشت و چون اسلام ظهور کرد در قبول آن متردد بود تا در سال 5 هَ . ق . اسلام آورد و در جنگهای حدیبیه و یمامه و فتوح شام حضورداشت و چشم خود را در جنگ یرموک از دست داد. در جنگهای قادسیه و نهاوند و همدان و جز آن نیز شرکت داشت .عمر او را والی بصره کرد و وی چند شهر را گشود و سپس عزلش کرد و آنگاه ولایت کوفه را به او سپرد. عثمان نیز او را در این سمت باقی گذاشت و سپس معزولش کرد. در جنگ علی (ع ) با معاویه از جنگ دوری گزید. معاویه نیز او را والی کوفه گردانید و در این سمت بود تا درگذشت . از او در صحیحین 136 حدیث نقل شده . وی نخستین کسی است که دیوان بصره را وضع کرد. (از اعلام زرکلی ج 3 صص 1061 - 1062). او را یکی از دهات اربعه ٔ عرب شمارند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به الاصابةو قاموس الاعلام ترکی و تاریخ تمدن جرجی زیدان ج 1 ص 47و کامل ابن اثیر ج 3 ص 9 و الوزراء و الکتاب ص 9 شود.