ترجمه مقاله

مقاتل

لغت‌نامه دهخدا

مقاتل . [ م ُ ت ِ ] (اِخ ) ابن سلیمان بن بشیر خراسانی مروزی ، مکنی به ابوالحسن . از محدثین و قراء و به مذهب زیدیه است و دعایی به نام او در کتب ادعیه آمده است . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رئیس فرقه ٔ مقاتلیه از مذهب مشبهه . (یادداشت ایضاً). او راست : کتاب التفسیر الکبیر، کتاب الناسخ و المنسوخ ، کتاب تفسیر الخمس ، مائة آیة، کتاب القرأات ، کتاب متشابه القرآن ، کتاب نوادر التفسیر، کتاب الوجوه و النظائر، کتاب الجوابات فی قرآن و کتب دیگر. (از ابن الندیم ، یادداشت ایضاً). از مفسران مشهور است ، اصل وی از بلخ است و در مرو تحصیل علم کرد. پس از آنکه مدتی طولانی در خراسان تدریس کرد به بصره و سپس به بغداد رهسپار شد و در آنجا به روایت حدیث پرداخت و به سال 150 هَ . ق . در بصره درگذشت . احادیث منقول از وی متروک و غیرموثوق است . و رجوع به مقاتلیه و اعلام زرکلی و قاموس الاعلام ترکی و غزالی نامه ص 72 و تاریخ بخارای نرشخی ص 69 شود.
ترجمه مقاله