ترجمه مقاله

مقر

لغت‌نامه دهخدا

مقر. [ م ُ ق ِرر ] (ع ص ) اقرارکننده . (غیاث ) (آنندراج ). اعتراف کننده و اذعان کننده و کسی که اقرار می کند و اعتراف می نماید و راست می گوید و اعتراف به گناه خود می کند و آنکه قبول می کند راستی گفتار دیگری را نسبت به خود پس از آنکه انکار کرده بود. (ناظم الاطباء). معترف . مذعن . خستو.مقابل . منکر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : لیکن این محال است که خصم مقر بود. (دانشنامه ).
ای به فضل تو امامان جهان گشته مقر
ای به شکر تو بزرگان جهان گشته رهین .

فرخی .


مقر ببود که دین حقیقت اسلام است
محمد است بهین ز انبیا و از اخیار.

اسدی .


هر چه با ما خواهی کرد سزای ماست و من به گناه خویش مقرم . (قابوسنامه چ نفیسی ص 110).
دانی که چنین نه عدل باشد
پس چون مقری به عدل داور.

ناصرخسرو.


وعده را طاعت باید چو مقری تو به وعد
سرت از طاعت بر حکم نکووعده متاب .

ناصرخسرو.


این جهان را بجز از خوابی و بازی مشمر
گر مقری به خدا و به رسول و به کتیب .

ناصرخسرو.


باتن خود حساب خویش بکن
گر مقری به روز حشر و حساب .

ناصرخسرو.


نماز نکنند و روزه ندارند ولیکن بر محمد مصطفی (ص ) و پیغامبری او مقرند . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو). گفت کسی بر وی گواهی می دهد. گفتند نه که او خود مقر است . (سیاست نامه چ بنگاه ترجمه و نشر کتاب ص 174). یکی گفت ای امیر او خود به گناه خود مقر است . (سیاست نامه ایضاً ص 174). الهی ... اگر بر گناه مصریم بر یگانگی تو مقریم . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
ده ده آورده پیش او طاغی
یک یک اندامشان مقر به گناه .

ابوالفرج رونی .


چندان شراب ده تو که تا منکر و مقر
در سینه شان نه مهربماند نه کینه ای .

عطار.


- مقر آمدن ؛ اعتراف کردن . اقرار کردن . خستو شدن . معترف شدن :
مقر آمد جوانمردی که بی او
نشد کس را جوانمردی مقرر.

عنصری (دیوان چ یحیی قریب ص 76).


دبیر را مطالبت سخت کردند مقرآمد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 328). زدن گرفتند مقر آمد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 444). کفشگری را به گذر آموی بگرفتند متهم گونه و مطالبت کردند مقر آمد که جاسوس بغراخان است . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 537).
در باغ پدید آمد مینوی خداوند
بندیش و مقر آی به یزدان و به مینوش .

ناصرخسرو.


بدی با جهل یارانند و جاهل بدکنش باشد
نپرهیزد ز بد گرچه مقر آید به فرقانها.

ناصرخسرو.


من نمی شنوم که او چه می گوید، مقر می آید یا نه . (سیاست نامه چ بنگاه ترجمه و نشر کتاب ص 174). گفت مرادستوری فرماید تا در پیش او روم و از این حال معلوم کنم تا چه گوید، مقر آید یا منکر شود. (تاریخ بخارا، یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ابومعشر مقر آمد و کارد از میان کتاب بیرون آورد و بشکست و بینداخت . (چهارمقاله ص 91). او منکر نتوانست شدن مقر آمد. (چهارمقاله ص 123).
- مقر آوردن ؛ به اعتراف واداشتن . وادار به اقرار کردن :
فضلها دزدیده اند این خاکها
ما مقر آریمشان از ابتلا.

مولوی .


- مقر شدن ؛ اقرار کردن و اعتراف نمودن . (ناظم الاطباء) :
عالم که به جهل خود مقر شد
از جمله ٔ صادقین شمارش .

خاقانی .


- مقر گشتن (گردیدن ) ؛ اعتراف کردن . خستو شدن :
باطلی گر حق کنم عالم مرا گردد مقر
ور حقی باطل کنم منکر نگردد کس مرا.

(از کلیله و دمنه ).


هرکه مقر گشته بود حجت اسلام را
چون سر زلف تو دید باز به انکار شد.

عطار.


|| (اصطلاح حقوقی و فقهی ) کسی که اقرار می کند. (ترمینولوژی حقوق تألیف جعفری لنگرودی ).
- مقرٌ به ؛ مورد اقرار را گویند. مثلاً در اقرار به دین ، دین را مقرٌبه گویند. (ترمینولوژی حقوق تألیف جعفری لنگرودی ).
- مقرٌ له ؛ کسی که به نفع او اقرار صورت گرفته است . (ترمینولوژی حقوق تألیف جعفری لنگرودی ).
|| ناقة مقر؛ شتر ماده که آب گشن در زهدان دارد. (منتهی الارب )(آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
ترجمه مقاله