مهروی
لغت‌نامه دهخدا
مهروی . [ م َ ] (ص مرکب ) مه رو. ماه روی . که رویی چون ماه دارد. || مجازاً زیبا و جمیل :
تا بود عارض بت رویان چون سیم سپید
تا بود ساعد مه رویان چون ماهی شیم .
ترک مه روی من از خواب گران دارد سر
دوش می داده است از اول شب تا بسحر.
به روی ماند گفتار خوب آن مهروی
فرشته خوی بدان خوبی و بدان گفتار.
بس شخص عزیز را که دهر ای مهروی
صد بار پیاله کرد و صد بار سبوی .
مجلس عیش و طرب برساز و چون برساختی
پیش خوان آن مطرب مه روی طوبی نام را.
دلم میان دو زلفت نهان شد ای مه روی
ز بهر آنکه ز چشمت همی بپرهیزد.
که تا روی مهروی دارانژاد
ببینم که دیدنش فرخنده باد.
آن خیالاتی که دام اولیاست
عکس مهرویان بستان خداست .
پس بدو بخشید آن مهروی را
جفت کرد آن هر دو صحبت جوی را.
ای که گوئی دیده از دیدار مهرویان بدوز
هرچه گویی چاره دانم کرد جز تقدیر را.
اگر قارون فرود آید شبی در خیل مهرویان
چنان صیدش کنند آنشب که فردا بینوا ماند.
من در اندیشه که بتخانه بود یا ملک است
یا پری پیکر مهروی ملک سیما بود.
تو بر بندگان مه روئی
با غلامان یاسمن بوئی .
دلم جز مهر مهرویان طریقی برنمی گیرد
ز هر در میدهم پندش ولیکن در نمی گیرد.
ادب و شرم ترا خسرو مهرویان کرد
آفرین بر تو که شایسته ٔ صد چندینی .
فردا شراب و کوثر وحور از برای ماست
و امروز نیز ساغر مهروی و جام می .
حسن مهرویان مجلس گرچه دل می برد و دین
بحث ما در لطف طبع و خوبی اخلاق بود.
پس از ملازمت عیش و عشق مهرویان
ز کارها که کنی شعر حافظازبر کن .
و رجوع به مهرو شود.
تا بود عارض بت رویان چون سیم سپید
تا بود ساعد مه رویان چون ماهی شیم .
فرخی .
ترک مه روی من از خواب گران دارد سر
دوش می داده است از اول شب تا بسحر.
فرخی .
به روی ماند گفتار خوب آن مهروی
فرشته خوی بدان خوبی و بدان گفتار.
فرخی .
بس شخص عزیز را که دهر ای مهروی
صد بار پیاله کرد و صد بار سبوی .
خیام (از سندبادنامه ص 284).
مجلس عیش و طرب برساز و چون برساختی
پیش خوان آن مطرب مه روی طوبی نام را.
سوزنی .
دلم میان دو زلفت نهان شد ای مه روی
ز بهر آنکه ز چشمت همی بپرهیزد.
ابواللیث طبری .
که تا روی مهروی دارانژاد
ببینم که دیدنش فرخنده باد.
نظامی .
آن خیالاتی که دام اولیاست
عکس مهرویان بستان خداست .
مولوی .
پس بدو بخشید آن مهروی را
جفت کرد آن هر دو صحبت جوی را.
مولوی .
ای که گوئی دیده از دیدار مهرویان بدوز
هرچه گویی چاره دانم کرد جز تقدیر را.
سعدی .
اگر قارون فرود آید شبی در خیل مهرویان
چنان صیدش کنند آنشب که فردا بینوا ماند.
سعدی .
من در اندیشه که بتخانه بود یا ملک است
یا پری پیکر مهروی ملک سیما بود.
سعدی .
تو بر بندگان مه روئی
با غلامان یاسمن بوئی .
سعدی (گلستان ).
دلم جز مهر مهرویان طریقی برنمی گیرد
ز هر در میدهم پندش ولیکن در نمی گیرد.
حافظ.
ادب و شرم ترا خسرو مهرویان کرد
آفرین بر تو که شایسته ٔ صد چندینی .
حافظ.
فردا شراب و کوثر وحور از برای ماست
و امروز نیز ساغر مهروی و جام می .
حافظ.
حسن مهرویان مجلس گرچه دل می برد و دین
بحث ما در لطف طبع و خوبی اخلاق بود.
حافظ.
پس از ملازمت عیش و عشق مهرویان
ز کارها که کنی شعر حافظازبر کن .
حافظ.
و رجوع به مهرو شود.
