نامردمی
لغت‌نامه دهخدا
نامردمی . [ م َ دُ ] (حامص مرکب )فرومایگی . پستی . نامردی . دنائت . ناکسی . نااهلی . بی مروتی . دون و پست فطرت و بدسرشت بودن . آئین مردی و مردمی نداشتن و ندانستن . عمل و صفت نامردم :
ترا فضیلت بر خویشتن توانم دید
ولیک فضلت نامردمی و بی خطری است .
همه بد سگالید و با کس نساخت
به کژّی و نامردمی سر فراخت .
نامردمی نورزی ، ورزی تو مردمی
ناگفتنی نگوئی ، گوئی تو گفتنی .
شه راه مردمی است سبیل الرشاد تو
زآن مردمی تو کز ره نامردمی گمی .
|| بی رحمی . سنگدلی . (ناظم الاطباء) :
مساز عیش که نامردمی است طبع جهان
مخور کرفس که پرکژدم است بوم و سرا.
بسی گور کز دشتبانان گم است
ز نامردمیهای این مردم است .
جداگانه در روغن هر خمی
فکنده ز نامردمی مردمی .
همه تخم نامردمی کاشتی
ببین لاجرم تا چه برداشتی .
|| گستاخی . بی ادبی . درشتی . (ناظم الاطباء) :
زآن می ترسم که از ره بدسازی
وز غایت نامردمی و طنازی .
|| بی حمیتی . بی همتی . نامردی : اما بدان که روزه طاعتی است که به سالی یک بار باشد،نامردمی بود تقصیر کردن . (قابوسنامه چ یوسفی ص 18).
ترا فضیلت بر خویشتن توانم دید
ولیک فضلت نامردمی و بی خطری است .
آغاجی .
همه بد سگالید و با کس نساخت
به کژّی و نامردمی سر فراخت .
فردوسی .
نامردمی نورزی ، ورزی تو مردمی
ناگفتنی نگوئی ، گوئی تو گفتنی .
منوچهری .
شه راه مردمی است سبیل الرشاد تو
زآن مردمی تو کز ره نامردمی گمی .
سوزنی .
|| بی رحمی . سنگدلی . (ناظم الاطباء) :
مساز عیش که نامردمی است طبع جهان
مخور کرفس که پرکژدم است بوم و سرا.
خاقانی .
بسی گور کز دشتبانان گم است
ز نامردمیهای این مردم است .
نظامی .
جداگانه در روغن هر خمی
فکنده ز نامردمی مردمی .
نظامی .
همه تخم نامردمی کاشتی
ببین لاجرم تا چه برداشتی .
سعدی .
|| گستاخی . بی ادبی . درشتی . (ناظم الاطباء) :
زآن می ترسم که از ره بدسازی
وز غایت نامردمی و طنازی .
؟ (از لباب الالباب ).
|| بی حمیتی . بی همتی . نامردی : اما بدان که روزه طاعتی است که به سالی یک بار باشد،نامردمی بود تقصیر کردن . (قابوسنامه چ یوسفی ص 18).
