ناموس اکبر

ناموس اکبر. [ س ِ اَ ب َ ] (اِخ ) جبرئیل . (اقرب الموارد) (ازناظم الاطباء) (السامی ). کنایه از جبرئیل است . (برهان قاطع). لقب جبرئیل علیه السلام . (از آنندراج ) (از مهذب الاسماء) (غیاث اللغات ). مرحوم دهخدا چنین یادداشت کرده اند: کلمه ٔ یونانی است و به معنی جبرئیل نیست و این معنی جبرئیل را به غلط از این حدیث فهم کرده اند: حدّثنی احمدبن عثمان المعروف بأبی الجوزاء... قال رسول اﷲ... ثم قال : اقراء، قلت : ما أقراء؟... قال : اقراء باسم ربک الذی خلق . فقرأت ، فأتیت خدیجة فقلت لقد اشفقت علی نفسی ... ثم انطلقت بی الی ورقةبن نوفل بن اسد. قالت اسمع من ابن اخیک . فسألنی فاخبرته خبری فقال هذا الناموس الذی انزل علی موسی بن عمران [ تاریخ محمدبن جریر طبری ]. ورقةبن نوفل ، مرادش همان قانون خدای یگانه پرستی بود و«هذا» به «خبر» راجع است نه «جبرئیل ». ولی چون تصوررفته است که مرجع ضمیر جبرئیل است ناموس و سپس ناموس اکبر را لقب جبرئیل یا نام او گفته اند. (یادداشت مؤلف ). || (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) قاعده و دستور بزرگ و شریعت ، چرا که در لغت حکما ناموس به معنی تدبیر و سیاست است . (آنندراج ) (از غیاث اللغات ).