ناپخته
لغت‌نامه دهخدا
ناپخته . [ پ ُ ت َ / ت ِ ] (ن مف مرکب ) نپخته . هنوز پخته ناشده . طبخ نشده . (ناظم الاطباء). در غذاها، گوشت و امثال آن . غیرمطبوخ . پخته نشده . خام . نی ّ. اسلغ. عَفِص . (بحرالجواهر) :
که ناپخته نیکوتر از نیم خام .
|| در میوه ها: نرسیده . کال . نارس . خام . نارسیده . فج ّ:
گلشن آتش بزنید وز سر گلبن و شاخ
نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشائید.
|| بی تجربه . ناشی .ناآزموده . غیرمجرّب . نامجرّب . ناآزموده کار. ناواردبکار. کار نادیده . بی احتیاط. سبک رای . سبکسر :
چو ناپخته آمد ز سختی بجوش
یکی گفتش از چاه زندان خموش .
نالیدن عاشقان دلسوز
ناپخته مجاز می شمارد.
فردا به داغ دوزخ ناپخته ای بسوزد
کامروز آتش عشق از وی نبرد خامی .
|| ناسخته . ناسنجیده :
هر چه ناکرده ٔ عزم تو قضا فسخ شمرد
هرچه ناپخته ٔ حزم تو قدر خام گرفت .
- بچّه ٔناپخته ؛ بچّه ٔ ناتمام .
- چرم ناپخته ؛ چرم دباغی نشده :
شه آن چرم ناپخته ٔ نیم خام
بدرد بخاید به حرصی تمام .
- خط ناپخته ؛ خطی که از روی دستور و تعلیم خطنباشد. خط نازیبا.
- کلام ناپخته ؛ سخن ناسخته . نسنجیده . بدون فکر.
که ناپخته نیکوتر از نیم خام .
امیرخسرو.
|| در میوه ها: نرسیده . کال . نارس . خام . نارسیده . فج ّ:
گلشن آتش بزنید وز سر گلبن و شاخ
نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشائید.
خاقانی .
|| بی تجربه . ناشی .ناآزموده . غیرمجرّب . نامجرّب . ناآزموده کار. ناواردبکار. کار نادیده . بی احتیاط. سبک رای . سبکسر :
چو ناپخته آمد ز سختی بجوش
یکی گفتش از چاه زندان خموش .
سعدی .
نالیدن عاشقان دلسوز
ناپخته مجاز می شمارد.
سعدی .
فردا به داغ دوزخ ناپخته ای بسوزد
کامروز آتش عشق از وی نبرد خامی .
سعدی .
|| ناسخته . ناسنجیده :
هر چه ناکرده ٔ عزم تو قضا فسخ شمرد
هرچه ناپخته ٔ حزم تو قدر خام گرفت .
انوری .
- بچّه ٔناپخته ؛ بچّه ٔ ناتمام .
- چرم ناپخته ؛ چرم دباغی نشده :
شه آن چرم ناپخته ٔ نیم خام
بدرد بخاید به حرصی تمام .
نظامی .
- خط ناپخته ؛ خطی که از روی دستور و تعلیم خطنباشد. خط نازیبا.
- کلام ناپخته ؛ سخن ناسخته . نسنجیده . بدون فکر.
