نفایه
لغت‌نامه دهخدا
نفایه . [ ن َ ی َ / ی ِ ] (از ع ، ص ) پول قلب ناسره . (ناظم الاطباء). نبهره . (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). رجوع به نفایة شود :
گفتا ز کفر پاک شود شهرهای روم
گفتم چنانکه سیم نفایه میان گاز.
اینکه زحمت کم کنی نوعی ز تشویر است از آنک
نقده های بس نفایه ست این و ناقد بس بصیر.
|| نفایة. بلایه . ردی . پست ناکس . نبهره . مقابل خیاره . رجوع به نفاة و نفاء و نفایة شود :
خیارگان صف پیل آن سپه بگرفت
نفایگان را پی کرد و خسته کرد و نزار.
ای ناکس و نفایه تن من درین جهان
همسایه ای نبود کس از تو بتر مرا.
عقل در دست این نفایه گروه
چون نکوبنگری گرفتار است .
از دل همسایه گرمی کند خواهی کین خویش
ازدل خویش ای نفایه کین همسایه بکن .
مباد دین هدی را چنان نفایه امام
نه نیز صدر جهان را چنان نبهره ندیم .
اگر چه قمع آن ... نفایه ٔ خدم را حرکت و تجشم این پادشاه بزرگوار دریغ است . (از المضاف الی بدایع الازمان ص 37). || سیه رنگ و تیره فام را نیز گویند. (آنندراج ). تیره رنگ و سیاه فام . (برهان قاطع). نفام . (جهانگیری ) (برهان قاطع). رجوع به نفام شود :
باد از سمنستان به تک آید به طلایه
تا حرب کند با سپه ابر نفایه .
گفتا ز کفر پاک شود شهرهای روم
گفتم چنانکه سیم نفایه میان گاز.
فرخی .
اینکه زحمت کم کنی نوعی ز تشویر است از آنک
نقده های بس نفایه ست این و ناقد بس بصیر.
انوری (از جهانگیری ).
|| نفایة. بلایه . ردی . پست ناکس . نبهره . مقابل خیاره . رجوع به نفاة و نفاء و نفایة شود :
خیارگان صف پیل آن سپه بگرفت
نفایگان را پی کرد و خسته کرد و نزار.
فرخی .
ای ناکس و نفایه تن من درین جهان
همسایه ای نبود کس از تو بتر مرا.
ناصرخسرو.
عقل در دست این نفایه گروه
چون نکوبنگری گرفتار است .
ناصرخسرو.
از دل همسایه گرمی کند خواهی کین خویش
ازدل خویش ای نفایه کین همسایه بکن .
ناصرخسرو.
مباد دین هدی را چنان نفایه امام
نه نیز صدر جهان را چنان نبهره ندیم .
سوزنی .
اگر چه قمع آن ... نفایه ٔ خدم را حرکت و تجشم این پادشاه بزرگوار دریغ است . (از المضاف الی بدایع الازمان ص 37). || سیه رنگ و تیره فام را نیز گویند. (آنندراج ). تیره رنگ و سیاه فام . (برهان قاطع). نفام . (جهانگیری ) (برهان قاطع). رجوع به نفام شود :
باد از سمنستان به تک آید به طلایه
تا حرب کند با سپه ابر نفایه .
منوچهری .
