ترجمه مقاله

هاجرة

لغت‌نامه دهخدا

هاجرة. [ ج ِ رَ ] (ع ص )تأنیث هاجر. (اقرب الموارد). رجوع به هاجر شود. || (اِ) نیم روز (ظهر) در گرمای تابستان بخصوص هنگام زوال خورشید با ظهر یا از هنگام زوال خورشید تا عصر زیرا مردم پناه می گیرند در خانه های خویش چنانکه گویی مهاجرت کرده اند. یقال : خرج وقت الهاجرة. (ازاقرب الموارد). شدت گرمای روز است و این در نیمه ٔ روز میباشد وقت برگشتن آفتاب ، پس کافی بود گفته ٔ او که المهخاجرة نصف النهار یا گفته ٔ او که الهاجرة عند زوال الشمس و این ظاهر است که چون هر یک از لغویین هاجره را به یکی از اینها تفسیر کرده اند غافل از تکرار آنها شده یا آنکه هاجره از برگشتن آفتاب است تا عصر بواسطه ٔ آنکه مردم طلب پنهان شدن در خانه ها میکنند گویا که بریده شده اند از روزگار. (شرح قاموس ). نیم روز مع ظهر یا از وقت زوال آفتاب تا عصر. (از منتهی الارب ) (از آنندراج ). نیم روز و زوال آفتاب . (ناظم الاطباء). گرمگاه ، گرمگاهان . || شدت گرما. ج ، هاجرات ، هواجر. یقال : طبخة الهواجر. (از اقرب الموارد). سختی گرماست و اهجرنا از باب افعال و هجرنا تهجیراً از باب تفعیل و تهجرنا از باب تفعل ، یعنی رفتیم در هاجرة، یعنی در گرمگاه روز. (شرح قاموس ). سختی گرما. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) : و سیاحان بیابان حرمان در هاجره ٔ هجران از منبع عدل و منهل فضل اوزلال نوال چشند. (سندبادنامه ص 6). || رسوائی . فضیحت . (از ناظم الاطباء). و رجوع بهاجرات شود.
ترجمه مقاله