هانی

هانی . (اِخ ) ابن مسعودبن عمرو الشیبانی . از روسا و پهلوانان عرب جاهلیت و فرمانده سپاه عرب در جنگ ذی قار بود. این جنگ بین سپاه کسری پادشاه ساسانی و چند قبیله از اعراب ، از جمله بنی شیبان ، بنی بکر و بنی تمیم در بیابان ذی قار واقع شد. توضیح اینکه خسروپرویز ساسانی نسبت به نعمان بن منذر امیر حیره بدگمان شد و وی را به ایران احضار کرد. نعمان که از تغیر خسرو نسبت به خود و عاقبت آن سخت در اندیشه بود به دنبال قبیله ای میگشت که از خانواده و دارائی و لشکر و سلاح وی حمایت کند. لذا پنهانی به ذوقار رفت و به بنی شیبان متوسل شد و هانی را ملاقات کرد و از او تعهدی مبنی بر نگاهداری و حمایت خانواده و اموال و سلاحش گرفت و پس از آن روانه ٔ دربار ایران شد. خسرو، نعمان را محبوس کرد و سپس به خانقین فرستاد و وی در آنجا به مرض طاعون درگذشت . خسروپرویز، ایاس بن قبیصة طائی را به جای نعمان به حیره فرستادو او را مأمور جمعآوری و ارسال آنچه از نعمان باقی مانده بود کرد. ایاس ، مایملک نعمان را از هانی مطالبه کرد، اما هانی از تسلیم آنها امتناع ورزید و بدین جهت آتش جنگ برافروخته شد و سرانجام به شکست ایرانیان منجر گشت . از سخنان هانی است به لشکریانش در جنگ ذی قار: «مرگ باافتخار بهتر از زندگی ننگین است . ترس دافع قضا و قدر نیست . شکیبایی از اسباب پیروزی است . مرگ ! نه پستی . استقبال از مرگ بهتر از استقبال از ذلت و خواری است . بکوشید که از مرگ گریزی نیست ». (از اعلام زرکلی چ 2 ج 9 ص 53). صاحب عقدالفرید از قول ابوعبیده ، سرداری سپاه عرب را در جنگ ذوقار به هانی بن قبیصةبن هانی بن مسعود نوه ٔ هانی بن مسعود نسبت داده و مینویسد: لم یکن هانی بن مسعود المستودع حلقةالنعمان ، و انما هو ابن ابنه ، و اسمه هانی بن قبیصةبن هانی بن مسعود، لان وقعة ذی قار کانت و قد بعث النبی ... (از عقدالفرید ج 6 ص 111). برای اطلاع بیشتر رجوع به ذوقار شود.