هیمه
لغت‌نامه دهخدا
هیمه . [ م َ / م ِ / هََ / هَِ م َ / م ِ ] (اِ) هیزم سوختنی . (برهان ). هیزم سوختنی و به فتح نیز آمده است . (غیاث اللغات ) (آنندراج ) :
در او آتشی روشن افروخته
بر او هیمه خروارها سوخته .
در او ده پانزده من عود چون مشک
بسوزاندی بجای هیمه ٔ خشک .
گر هیمه عود گردد و گر سنگ دُر شود
مشنو که چشم آدمی از سنگ پر شود.
- هیمه انداختن ؛ هیزم افکندن درون تنوری یا آتشدانی .
- هیمه خانه ؛ جای هیمه . هیمه دان . هیزم دان . (تذکرةالملوک ).
- هیمه دان ؛ هیمه ستان . محتطب . هیمه خانه . هیزم دان .
- هیمه فروختن ؛ هیزم فروختن .
- هیمه کش ؛ هیزم کش . حمال حطب .
- هیمه کشی ؛ هیزم کشی .
- هیمه کشیدن ؛ هیزم کشیدن .
- امثال :
احمدک به هیمه نمی رفت بردندش .
چون خانه بسوزانی به هیمه درنمانی . (مثل هندی ، نقل از نسخه ٔ خطی شاهد صادق متعلق به مهدیقلی خان هدایت ).
هیمه ٔ تر به کسی فروختن ؛ کنایه از مکر و حقه و تزویر کردن . (برهان ) (آنندراج ):
تا کی از شور درون ای سخت جان
هیمه ٔ تر میفروشی با کسان .
|| گوشتابه . (برهان ).رجوع به هَیمه شود.
در او آتشی روشن افروخته
بر او هیمه خروارها سوخته .
نظامی .
در او ده پانزده من عود چون مشک
بسوزاندی بجای هیمه ٔ خشک .
نظامی .
گر هیمه عود گردد و گر سنگ دُر شود
مشنو که چشم آدمی از سنگ پر شود.
سعدی .
- هیمه انداختن ؛ هیزم افکندن درون تنوری یا آتشدانی .
- هیمه خانه ؛ جای هیمه . هیمه دان . هیزم دان . (تذکرةالملوک ).
- هیمه دان ؛ هیمه ستان . محتطب . هیمه خانه . هیزم دان .
- هیمه فروختن ؛ هیزم فروختن .
- هیمه کش ؛ هیزم کش . حمال حطب .
- هیمه کشی ؛ هیزم کشی .
- هیمه کشیدن ؛ هیزم کشیدن .
- امثال :
احمدک به هیمه نمی رفت بردندش .
چون خانه بسوزانی به هیمه درنمانی . (مثل هندی ، نقل از نسخه ٔ خطی شاهد صادق متعلق به مهدیقلی خان هدایت ).
هیمه ٔ تر به کسی فروختن ؛ کنایه از مکر و حقه و تزویر کردن . (برهان ) (آنندراج ):
تا کی از شور درون ای سخت جان
هیمه ٔ تر میفروشی با کسان .
|| گوشتابه . (برهان ).رجوع به هَیمه شود.
