واحد وزن
لغت‌نامه دهخدا
واحد وزن . [ ح ِ دِ وَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) واحد وزن در اصطلاح فیزیکی همان واحد نیرو است زیرا وزن هر جسم خود قسمی نیرو است و آن نیروئی است که جاذبه ٔ زمین به آن جسم وارد میسازد. واحدهای بین المللی و متداول وزن عبارتند از کیلوگرم نیرو، تن نیرو، گرم نیرو. رجوع به واحد نیرو شود.
واحد وزن در ایران کنونی علاوه بر واحدهای دستگاه متری عبارتند از من . سیر چارک . گندم . نخود. مثقال . خروار. رجوع به هر یک از لغات مزبور شود.
واحدهای وزن در حکومت اسلامی عبارت بوده اند از: 1- مثقال که دارای اقسامی بوده است از آن جمله مثقال عربی و مثقال بغدادی است . رجوع به مثقال شود. 2- درهم که گاهی در کتب فارسی به درم تعبیر شده . رجوع به درهم و درم شود. اجزاء درهم و مثقال عبارتند از: قیراط، حبه و طسوج . و رجوع به کلمات مذکور شود. اضعاف درهم و مثقال عبارت بوده اند از: نواة، نش ، طسق ، اوقیه ، رطل ، استار. منا. قنطار. رجوع به کلمات مزبور و کتاب تاریخ مقیاسات و نقوددر حکومت اسلامی ص 42 شود.
واحدهای وزن در حبشه عبارتند از:
1- اکیت که برابر است با 27/77 گرم . 2- فراسلا که برابر است با 16/66 کیلوگرم .
واحد وزن در عراق عرب کنونی عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- حقه ٔ بزرگ که برابر با چهار کیلو است و در کربلا و نجف به کار رود. 3- حقه ٔ کوچک که برابر یک سوم حقه ٔ بزرگ میباشد. 4- اوقیه ٔ بزرگ که برابر یک کیلوگرم است . 5- اوقیه ٔ کوچک که برابر یک سوم اوقیه ٔ بزرگ میباشد.
واحدهای وزن در انگلستان عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- اونس که برابر است با 28/35 گرم . 3- پاوند که برابر است با 453/5924 گرم . 4- تن کوچک که برابر است با 907/18 کیلوگرم . 5- تن که برابر است با 1016 کیلوگرم . از واحدهای در آمریکا نیز اونس و تن است که در واحدهای وزن انگلستان ذکر آن آمده است . واحدهای وزن در شوروی عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- دولیا که برابر است با 0/044 گرم . 3- زولوتنیک که برابر است با 4/265 گرم . 4- لت که برابر است با 12/8 گرم . 5- لیور یا فونت که برابر است با 409/512 گرم . 6- پود که برابر است با 16/380 کیلوگرم .
واحدهای وزن در ترکیه عبارتند از:
1- واحد وزن دستگاه متری . 2- اوک (حقه ) که برابر است با 1/2829 کیلوگرم . 3- اک متری که برابر است با 1 کیلوگرم . 4- کانتار (قنطار) که برابر است با 56/450 کیلوگرم .
واحدهای وزن در چین عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- تااِل که برابر است با 37/301 کیلوگرم . 3- پیکول یا تان که برابر است با 60/473 کیلوگرم .
واحد وزن در ایران کنونی علاوه بر واحدهای دستگاه متری عبارتند از من . سیر چارک . گندم . نخود. مثقال . خروار. رجوع به هر یک از لغات مزبور شود.
واحدهای وزن در حکومت اسلامی عبارت بوده اند از: 1- مثقال که دارای اقسامی بوده است از آن جمله مثقال عربی و مثقال بغدادی است . رجوع به مثقال شود. 2- درهم که گاهی در کتب فارسی به درم تعبیر شده . رجوع به درهم و درم شود. اجزاء درهم و مثقال عبارتند از: قیراط، حبه و طسوج . و رجوع به کلمات مذکور شود. اضعاف درهم و مثقال عبارت بوده اند از: نواة، نش ، طسق ، اوقیه ، رطل ، استار. منا. قنطار. رجوع به کلمات مزبور و کتاب تاریخ مقیاسات و نقوددر حکومت اسلامی ص 42 شود.
واحدهای وزن در حبشه عبارتند از:
1- اکیت که برابر است با 27/77 گرم . 2- فراسلا که برابر است با 16/66 کیلوگرم .
واحد وزن در عراق عرب کنونی عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- حقه ٔ بزرگ که برابر با چهار کیلو است و در کربلا و نجف به کار رود. 3- حقه ٔ کوچک که برابر یک سوم حقه ٔ بزرگ میباشد. 4- اوقیه ٔ بزرگ که برابر یک کیلوگرم است . 5- اوقیه ٔ کوچک که برابر یک سوم اوقیه ٔ بزرگ میباشد.
واحدهای وزن در انگلستان عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- اونس که برابر است با 28/35 گرم . 3- پاوند که برابر است با 453/5924 گرم . 4- تن کوچک که برابر است با 907/18 کیلوگرم . 5- تن که برابر است با 1016 کیلوگرم . از واحدهای در آمریکا نیز اونس و تن است که در واحدهای وزن انگلستان ذکر آن آمده است . واحدهای وزن در شوروی عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- دولیا که برابر است با 0/044 گرم . 3- زولوتنیک که برابر است با 4/265 گرم . 4- لت که برابر است با 12/8 گرم . 5- لیور یا فونت که برابر است با 409/512 گرم . 6- پود که برابر است با 16/380 کیلوگرم .
واحدهای وزن در ترکیه عبارتند از:
1- واحد وزن دستگاه متری . 2- اوک (حقه ) که برابر است با 1/2829 کیلوگرم . 3- اک متری که برابر است با 1 کیلوگرم . 4- کانتار (قنطار) که برابر است با 56/450 کیلوگرم .
واحدهای وزن در چین عبارتند از:
1- واحدهای وزن دستگاه متری . 2- تااِل که برابر است با 37/301 کیلوگرم . 3- پیکول یا تان که برابر است با 60/473 کیلوگرم .
