وحشت
لغت‌نامه دهخدا
وحشت . [ وَ ش َ ] (ع اِمص ) تنهایی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (بهار عجم ) (آنندراج ) :
با تو برآمیختنم آرزوست
وزهمه کس وحشت و بیگانگی .
دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت
رخت بربندم و تا ملک سلیمان بروم .
|| ترس . (منتهی الارب ) (آنندراج ). ترس و بیم و هراس و هول و دهشت . (ناظم الاطباء). و با لفظ افتادن ، آوردن ، بردن ، خوردن ، پذیرفتن ، دادن ، داشتن ، کردن و کشیدن صرف شود. (از بهار عجم ) (آنندراج ).
- باوحشت ؛ ترسناک . وحشت دار :
گر آن شبهای باوحشت نبودی
نمیدانست سعدی قدر امروز.
- وحشت آباد ؛ جایی وحشت آور :
در آن وحشت آباد فترت پذیر
شده دولت شه مرا دستگیر.
از وحشت آباد عالم فانی به نزهت سرای جاودانی انتقال نمود. (حبیب السیر ج 3).
- وحشت آمیز ؛ ناپسند و غیرمطبوع . (ناظم الاطباء).
- وحشت بردن ؛ زایل کردن وحشت . برطرف ساختن آن :
نسبت کند دو رشته ٔ همتاب را یکی
دیوانه وحشت از دل دیوانه میبرد.
- وحشت پذیرفتن ؛ وحشت کردن . ترسیدن : تا باشد که مؤانست گیرد و وحشت نپذیرد. (گلستان سعدی ).
- وحشت خوردن ؛ وحشت داشتن . غم خوردن :
بی تکلف می غربت به دل شاد خورم
نام همدم چو برم وحشت همزاد خورم .
- وحشت داشتن ؛ ترس داشتن . بیم داشتن :
چنان خوش است به آزادگی مرا صائب
که وحشت نفس از نقش بوریا دارم .
- وحشت زده ؛ ترسیده . آنکه وحشت دارد :
آن اره که از تیزی دندان چکدش زهر
در مشرب وحشت زدگان سین سلام است .
- وحشت فزا ؛ فزاینده ٔ ترس ووحشت :
خواهی که جان به شط سلامت برون بری
بگریز از این جزیره ٔ وحشت فزای خاک .
- وحشت کده ؛ جای وحشت :
غزال وحشی من رو به صحرای دگر دارد
مرا آهو از این وحشتکده آواره میسازد.
- وحشت کردن ؛ گریختن . ترسیدن :
چون معنی بیگانه که وحشت کند از لفظ
همخانه ٔ دل بود و ز دل خانه جدا داشت .
- وحشت کشیدن ؛ وحشت داشتن . ترسیدن :
غوطه زن در بحر حیرت ورنه از هر موجه ای
همچو ماهی وحشت قلاب میباید کشید.
- وحشت گاه ؛ جای وحشت و ترس :
بشتابی گذرم صائب از این وحشتگاه
که ز هر آبله ام بانگ درا برخیزد.
- وحشت گرفتن ؛ ترسیدن . وحشت پیدا کردن :
گردباد از من طریق دشت پیمایی گرفت
وحشت از مجنون من آهوی صحرایی گرفت .
- وحشتناک ؛ ترسناک . هولناک . (ناظم الاطباء).
|| نفرت . || اندوه . || اضطراب و پریشانی . || دلتنگی . (ناظم الاطباء).
با تو برآمیختنم آرزوست
وزهمه کس وحشت و بیگانگی .
سعدی .
دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت
رخت بربندم و تا ملک سلیمان بروم .
حافظ.
|| ترس . (منتهی الارب ) (آنندراج ). ترس و بیم و هراس و هول و دهشت . (ناظم الاطباء). و با لفظ افتادن ، آوردن ، بردن ، خوردن ، پذیرفتن ، دادن ، داشتن ، کردن و کشیدن صرف شود. (از بهار عجم ) (آنندراج ).
- باوحشت ؛ ترسناک . وحشت دار :
گر آن شبهای باوحشت نبودی
نمیدانست سعدی قدر امروز.
سعدی .
- وحشت آباد ؛ جایی وحشت آور :
در آن وحشت آباد فترت پذیر
شده دولت شه مرا دستگیر.
نظامی .
از وحشت آباد عالم فانی به نزهت سرای جاودانی انتقال نمود. (حبیب السیر ج 3).
- وحشت آمیز ؛ ناپسند و غیرمطبوع . (ناظم الاطباء).
- وحشت بردن ؛ زایل کردن وحشت . برطرف ساختن آن :
نسبت کند دو رشته ٔ همتاب را یکی
دیوانه وحشت از دل دیوانه میبرد.
صائب (از آنندراج ).
- وحشت پذیرفتن ؛ وحشت کردن . ترسیدن : تا باشد که مؤانست گیرد و وحشت نپذیرد. (گلستان سعدی ).
- وحشت خوردن ؛ وحشت داشتن . غم خوردن :
بی تکلف می غربت به دل شاد خورم
نام همدم چو برم وحشت همزاد خورم .
سعید اشرف (از آنندراج ).
- وحشت داشتن ؛ ترس داشتن . بیم داشتن :
چنان خوش است به آزادگی مرا صائب
که وحشت نفس از نقش بوریا دارم .
صائب (از آنندراج ).
- وحشت زده ؛ ترسیده . آنکه وحشت دارد :
آن اره که از تیزی دندان چکدش زهر
در مشرب وحشت زدگان سین سلام است .
صائب (از آنندراج ).
- وحشت فزا ؛ فزاینده ٔ ترس ووحشت :
خواهی که جان به شط سلامت برون بری
بگریز از این جزیره ٔ وحشت فزای خاک .
خاقانی .
- وحشت کده ؛ جای وحشت :
غزال وحشی من رو به صحرای دگر دارد
مرا آهو از این وحشتکده آواره میسازد.
صائب (از آنندراج ).
- وحشت کردن ؛ گریختن . ترسیدن :
چون معنی بیگانه که وحشت کند از لفظ
همخانه ٔ دل بود و ز دل خانه جدا داشت .
صائب (از آنندراج ).
- وحشت کشیدن ؛ وحشت داشتن . ترسیدن :
غوطه زن در بحر حیرت ورنه از هر موجه ای
همچو ماهی وحشت قلاب میباید کشید.
صائب (از آنندراج ).
- وحشت گاه ؛ جای وحشت و ترس :
بشتابی گذرم صائب از این وحشتگاه
که ز هر آبله ام بانگ درا برخیزد.
صائب (از آنندراج ).
- وحشت گرفتن ؛ ترسیدن . وحشت پیدا کردن :
گردباد از من طریق دشت پیمایی گرفت
وحشت از مجنون من آهوی صحرایی گرفت .
صائب (از آنندراج ).
- وحشتناک ؛ ترسناک . هولناک . (ناظم الاطباء).
|| نفرت . || اندوه . || اضطراب و پریشانی . || دلتنگی . (ناظم الاطباء).
