ولتر

ولتر. [ وُ ت ِ ] (اِخ ) فرانسوا ماری آروئه ، معروف به ولتر. نویسنده ٔ مشهور فرانسه . در 21 نوامبر 1694م . در پاریس متولد شد و در 30 مه ٔ 1778م . در همان شهر درگذشت . وی درجوانی از حکومت استبدادی رنج بسیار دید چنانکه در 23سالگی به گناه سرودن اشعاری در هجو نایب السلطنه ٔ فرانسه به زندان باستیل افتاد و یازده ماه در زندان ماند، ولی چون رهائی یافت نایب السلطنه برای او صد لیورشهریه مقرر داشت . آثار معروف ولتر در دوران جوانی بیشتر از جمله قطعات نمایش و مباحث تاریخی و علمی است و از معروفترین آنها قطعه ٔ بروتوس در تاریخ شارل دوازدهم و اصول فلسفه ٔ نیوتن و قرن لوئی چهاردهم و بحث در اخلاق ملل است . ولتر در سال 1750 به دعوت فردریک دوم پادشاه پروس به درباروی رفت و تا سال 1753 در خدمت آن پادشاه به سر برد.فردریک با او مانند دوستی نزدیک رفتار میکرد چنانکه برای او در قصر پوتسدام عمارتی پایین تر از عمارت خصوصی خویش تعیین کرده بود و با وی بر یک خوان می نشست .وظیفه ٔ ولتر تنها این بود که در آثار قلمی فردریک از لحاظ ادبی نظر کند. این نزدیکی سبب شهرت فوق العاده ٔ او شد و نامش در سراسر اروپا بر سر زبانها افتاد ودر این زمان او را «شاه ولتر» میخواندند. در سال 1753 میان ولتر و فردریک بر هم خورد و به فرانسه بازگشت ولی لوئی پانزدهم به وی خوشبین نبود. ولتر برای آنکه از خطر توقیف و زندان ایمن باشد در مزرعه ای نزدیک مرز فرانسه و سویس مسکن گزید (1755) و 23 سال باقی عمر را در آنجا به سر برد. آثار این دوره از عمر او بیشتر به صورت نامه و مکتوب انتشار یافته که جمع آنهاقریب ده هزار است . ولتر در سیاست و فلسفه بانی اساس تازه ای نگردید، بلکه به قول خود اساس گذشته را ویران کرد. نسبت به دین مسیح نیز خصومت می ورزید و در این دشمنی گاه از سرحد غرض و اتهام و دروغ نیز میگذشت .