ترجمه مقاله

پایدام

لغت‌نامه دهخدا

پایدام . (اِ مرکب ) پادام . تَله . دام . حباله . (ملخص اللغات حسن خطیب ). داحول . مصلی . (السامی فی الاسامی ). مِصلاة. کُفَّه : نوعی است از دام که پای جانوران را بگیرد و آن حلقه ای چند باشد از موی تافته و شکیلی بر آن کرده که چون جانور پای در آن نهد حلقه کشیده شود و پای جانور گرفتار گردد و آنرا پای حلقه نیز گویند... و نوعی از دام که بعربی حباله گویند و آن چنان بود که سیخهای باریک از چوب تراشند بمقدار یک وجب و بر یک سرآن دامی نصب کنند و سر دیگرش تیز ساخته باشند و بزمین فروبرند و از جانب دیگر صیاد در پناه چتری که از شاخهای سبز ساخته باشند درآمده پیش رود تا جانوران رم کرده بجانب دام بیایند و پای ایشان در آن بند شود.(فرهنگ رشیدی ). دامی باشد تا جانوران پرنده را بآواز بسوی خود کشند. (از برهان ). و در شرح نصاب آمده است : پایدام بمعنی تله که نوعی از دام است . (غیاث اللغات ). نوعی از تله و دام است و آن چنان باشد که سیخهای باریک از چوب بمقدار یک وجب تراشند و بر سر هر یک دامی بندند و سر دیگر آنرا بر زمین فروبرند و صیاد درپناه گاوی یا خری درآمده پیش رود و جانوران را رم داده بجانب دام آورد تا پایهای ایشان در میان دام بندشود. (برهان ). داحول ؛ پایدام صیاد است که برای شکارگورخر بر زمین فرونشاند. (منتهی الارب ) :
با سماعی که از حلاوت بود
مرغ را پایدام ودل را دام .

فرخی .


که من ننیوشم این گفتار خامت
نیفتم هرگز اندر پایدامت .

فخرالدین اسعد (ویس و رامین ).


از بخل چون نیاز همی دست موزه ساخت
طبع تو هر دو را بسخا پایدام کرد.

مختاری .


گفتم در پایدام جور تو ماندم
گرنه یکی خط که صدهزاربرآمد.

سوزنی .


اجل پایدامی نهاده ست صعب
بناکام باید همی درفتاد.

سوزنی (از فرهنگ جهانگیری ).


ز دست شیطان در پایدام معصیتم
جز او نباشد ازین دام دستگیر مرا.

سوزنی .


دولت تیز مرغ تیز پر است
عدل شه پایدام او زیبد.

خاقانی .


گفتم بپایگاه ملایک توان رسید
گفتا توان ، اگر نشود دیو پایدام .

خاقانی .


|| خروهه . ملواح . پادام . مرغی که صیاد در کنار دام بندد تا مرغان دیگر بهوای او آمده در دام افتند. (برهان ). مرغی است که صیاد بر دام بندد برای صید کردن مرغی و آنرا خروهه و بتازی ملواح گویند. (رشیدی ). || دامگاه . || حلقه ای از چرم که هر دو پای در آن کنند و بر درختهای بلند چون درخت خرما و مانند آن روند. (برهان ).
ترجمه مقاله