پنجه ٔ مریم

پنجه ٔ مریم . [ پ َ ج َ / ج ِ ی ِ م َ ی َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) گیاهی باشد خوشبوی به اندام پنج انگشت . گویند مریم مادر عیسی علیه السلام در هنگام وضع حمل بر آن گیاه چسبیده بود. (برهان قاطع). چنگ مریم . (فرهنگ رشیدی ). شجره ٔ مریم . (ابن البیطار). بخور مریم ، و آن گیاهی است جالی ومفتح و مدر بول و حیض و مسقط جنین و کثیرالنفع. در دوم خشک و در سوم گرم . و بیخ آن عرطنیثا باشد. این گیاه از خانواده ٔ پامچالها و تیره ٔ لی زی ماکیه است و شامل تقریباً 12 نوع است که در اروپای مرکزی و جنوبی و شمال افریقا میروید. سیکلامن . سیکلمه :
شد ز اعجاز نطق او درهم
کار عیسی چو پنجه ٔ مریم .

سلیم (از آنندراج ).

چو دایگان ز پی زادنش نهاده صدف
ز شاخ مرجان در آب پنجه ٔ مریم .

سلیم (از آنندراج ).