ترجمه مقاله

چارباغ گروس

لغت‌نامه دهخدا

چارباغ گروس . [ غ ِ گ َ ] (اِخ ) باغی است در سمت جنوب قصبه ٔ بیجار واقع و بواسطه ٔ خیابان های طویل عریض منقسم به چهار قسمت شده و بهمین جهت موسوم به این اسم شده ... در وسط باغ عمارتی عالی بنا کرده اند... این عمارت و باغ را مرحوم لطفعلی خان حاکم گروس جد ششمی جناب حسنعلی خان وزیر فواید که در اواخر سلطنت شاه سلیمان و در تمام مدت پادشاهی شاه سلطان حسین صفوی حکومت گروس را داشته در سنه ٔ هزار و صد و چهار هجری بنا کرده است و چون در امتداد زمان و انقلابات رو بخرابی نهاده بود مرحوم جنت جایگاه نایب السطنه عباس میرزا طاب اﷲ ثراه هنگام عبوراز گروس و اقامت دو روزه در بیجار و حوالی آن به محمد صادق خان مرحوم والد جناب حسنعلی خان که آن زمان حاکم آنجا بوده امر به تعمیر آن فرمودند و مبلغی هم ازبرای مصارف و مخارج تعمیر آن به محمد صادق خان دادندو مرحوم مشارالیه با کمال سلیقه در مرمت و توسعه ٔ عمارت و باغ مزبور کوشیده ازاره های تالارها را مرمر کرده و استاد محمد رضای حجار مشهور اصفهانی آنها را حجاری و منبت نموده و کتیبه ای هم که اشعار بسیار خوب دارد بخط میرزارضای خوشنویس معروف در مرمرهای ازاره ترقیم یافته که شعر آخری آن که ماده ٔ تاریخ تعمیر آنجاست و مطابق با سنه ٔ 1244 هَ . ق . میباشد این است :
کلک هجران بهر تاریخش بزد جامی و گفت
دایماً شاداب باد از مقدمت این لاله زار.
و ایهامی در این شعر است و آن در لفظ«بزد جامی » است یعنی معادل عدد جامی را منها کنند باقی ماده ٔ تاریخ است . (مرآت البلدان ج 4 ص 33).
ترجمه مقاله