ژان بیست ودوم

ژان بیست ودوم .[ ن ِ ت ُ دُوْ وُ ] (اِخ ) ژاک دوئز . پاپ مسیحی از 1316 تا 1334 م . در زمان این پاپ الملک الناصر پادشاه مصر که معاصر با ابوسعید بهادر مغول بود در سال 720هَ . ق . جمعی از سرداران خود را امر به هجوم به ارمنستان صغیر و غارت شهر سیس پایتخت کیلیکیه داد و آنان از نیمه ٔ ربیعالاَّخر این سال به بعد آن شهر را غارت کردند و از نهر جیحان گذشتند و سراسر ارمنستان را به باد غارت دادند. پادشاه صغیر آن مملکت لئون پنجم که ده سال بیش نداشت و اتابک ارمنی او چاره ای ندیدند جز آنکه از پاپ ژان بیست ودوم استمداد کنند و عالم عیسویت را به کمک بطلبند. پاپ در جواب نوشت که سلاطین اروپا گرفتار جنگ با یکدیگرند و نمیتوانند به مدد او بیایند، ولی خود او قشونی به کمک ارمنستان میفرستد. رسیدن این خبر الملک الناصر را بر ارمنستان خشمناک کرد و بار دیگر آن مملکت را به باد غارت داد و به بلاد عیسوی نشین تاخت و شهر ادانه به دست مصریان بسوخت و قریب بیست هزار تن از ارامنه به اسیری گرفتار شدند. از شنیدن این اخبار پاپ بار دیگر به خیال یاری ارمنستان افتاد و این بار علاوه بر اعانه ای که جهت پادشاه آن مملکت جمعآوری کرد و فرستاد مراسله ای به تاریخ 13 ژویه ٔ 1322 م . 27/ جمادی الثانی 722 هَ . ق .) از شهر آوین یون به ابوسعید پادشاه مغول در ایران نوشت و سیاست سابق ایلخانان ایران واجداد او را به یاد او آورد و او را به کمک ارمنستان دعوت کرد و نامه ای دیگر خصوصاً به ایلخان نوشت و او را به قبول مذهب مسیح خواند. چند سال بعد از بنای شهر سلطانیه یعنی در تاریخ 718 پاپ بموجب فرمانی در آن شهر کنیسه ای دایر کرد و یکی از روحانیون عیسوی راکه فرانسوا دوپروز نام داشت به ریاست و خلیفگی عیسویان رعیت ایران و ممالک مجاور آن فرستاد و این روحانی تا سال 724 این مقام رادارا بود، ولی چون ایلخانان ایران قبول اسلام کرده بودند دیگر عیسویان به آن درجه از نفوذ و اقتدار که در عهد هولاکو و اباقا و ارغون داشتند نرسیدند. لئون پادشاه ارمنستان هم در این تاریخ از ابوسعید مدد خواست و ابوسعید با وجود معاهده ای که با سلطان مصر داشت 20000 سپاهی بمدد او روانه کرد و ضمناً سلطان مصر رابه عقد صلح با پادشاه ارمنستان خواند اما قبل از آنکه سپاهیان ابوسعید برسند قشون مصریان چنان ارامنه را از پا درآورده بودند که خلیفه ٔ ارمنستان به ملاقات الملک الناصر رفت و با او معاهده ای بمدت پانزده سال در ترک جنگ با ارمنستان بست و لئون در سال 729 رسماً قبول تبعیت از الملک الناصر کرده خلعت و تشریف او بپوشید و ارامنه با قبول این خواری از آزار قشون مصری رهائی یافتند. (از تاریخ مغول اقبال صص 347 - 348).