کدخداه

کدخداه . [ ک َ خ ُ ] (اِ مرکب ) از کده (خانه ) و خداه (رب ). (از مفاتیح العلوم خوارزمی ). کوکب مُبتَزّ بر هیلاج و آن در علم احکام نجوم دلالت بر کمیت عمر کند. (یادداشت مؤلف ). کدخدا. (فرهنگ فارسی معین ). کوکب ناظر به هیلاج به اتصال حقیقی و از آن کمیت عمر مولود استنباط کنند و اتصال حقیقی یا از درجات متساویه در طول روز است یعنی درجاتی که بعدشان از نقطتین انقلاب مساوی باشد یا از درجات متساوی در مطالع است یعنی درجاتی که بعدشان از نقطتین اعتدال مساوی باشد. (یادداشت مؤلف ). کدخداه کوکبی است که مستولی بر موضع هیلاج باشد به این معنی که صاحب خانه ای بود که هیلاج در آن است یا صاحب شرف یا حظ دیگر از حظوظ پنجگانه و در صورتی که یک هیلاج کدخداه نداشته باشد رجوع به هیلاجی کنند که کدخداه داشته باشد و اگر هیچکدام از هیلاجات را کدخداه نبود درجه ٔ طالع را هیلاج قرار دهند. مثلاً اگر در وقت ولادت قمر19 درجه ٔ حمل باشد، قمر هیلاج است و آفتاب کدخداه زیرا شرف آفتاب در 19 درجه ٔ حمل است و از اینرو مستولی بر موضع هیلاج باشد و در صورتی که درجه ٔ طالع در 19 درجه ٔ حمل شد هیلاج درجه ٔ طالع است و کدخداه آفتاب .(از حاشیه ٔ التفهیم ص 520). رجوع به التفهیم ص 519 و 520 و مجمل الاحکام و جوامع الاحکام و کفایت التعلیم و شرح ثمره ٔ بطلمیوس و رجوع به کدخدا و هیلاج شود.