کرانه کردن
لغت‌نامه دهخدا
کرانه کردن . [ ک َ ن َ / ن ِ ک َ دَ ] (مص مرکب ) به انتها رسانیدن . (یادداشت مؤلف ).
- روزگار کرانه کردن ؛ بسر بردن . زندگی بپایان رسانیدن . عمر گزاردن : گفتم [ خواجه بونصر ] من در این میانه به چه کارم بوسهل بسنده است و از وی بجان آمده ام به حیله روزگار کرانه میکنم . (تاریخ بیهقی ). ملوک روزگار... چون ... بروند فرزندان ایشان ... با فراغت دل روزگاری را کرانه کنند. (تاریخ بیهقی ). صواب است که آنجای رویم و روزگاری فراخ کرانه کنیم . (تاریخ بیهقی ص 582). روزگار کرانه میکند. (تاریخ بیهقی ).
|| دوری جستن . احتراز کردن . عزلت گرفتن . کناره کردن . اعتزال جستن . اجتناب . عزلت گزیدن . (یادداشت مؤلف ). دست کشیدن . گوشه گرفتن . (فرهنگ فارسی معین ). دوری کردن :
کرانه بکردم ز یاران بد
که بنیاد من استوار است خود.
کرانه کن از کار دنیا که دنیا
یکی ژرف دریاست بس بی کرانه .
از ظلم و جور و بیداد کرانه کردیم می خواهیم که این کار بر نهج قاعده ٔ دین و قانون اسلام بفرمان خلیفه باشد. (سلجوقنامه چ خاور ص 17).
هین کز جهان علامت انصاف شد نهان
ای دل کرانه کن ز میان خانه ٔ جهان .
|| به یک سو شدن . تخلف کردن . (یادداشت مؤلف ) :
چنین گفت لهاک و فرشیدورد
که از خواست یزدان کرانه که کرد.
یکی از آنان گردن ز راه راست بتافت
کرانه کرد به مویی ز طاعت فرمان .
|| فارغ نشستن :
بر این کرانه فرودآمد و کرانه نکرد
ز مکر کردن نندای ریمن مکار.
- روزگار کرانه کردن ؛ بسر بردن . زندگی بپایان رسانیدن . عمر گزاردن : گفتم [ خواجه بونصر ] من در این میانه به چه کارم بوسهل بسنده است و از وی بجان آمده ام به حیله روزگار کرانه میکنم . (تاریخ بیهقی ). ملوک روزگار... چون ... بروند فرزندان ایشان ... با فراغت دل روزگاری را کرانه کنند. (تاریخ بیهقی ). صواب است که آنجای رویم و روزگاری فراخ کرانه کنیم . (تاریخ بیهقی ص 582). روزگار کرانه میکند. (تاریخ بیهقی ).
|| دوری جستن . احتراز کردن . عزلت گرفتن . کناره کردن . اعتزال جستن . اجتناب . عزلت گزیدن . (یادداشت مؤلف ). دست کشیدن . گوشه گرفتن . (فرهنگ فارسی معین ). دوری کردن :
کرانه بکردم ز یاران بد
که بنیاد من استوار است خود.
ابوشکور.
کرانه کن از کار دنیا که دنیا
یکی ژرف دریاست بس بی کرانه .
ناصرخسرو.
از ظلم و جور و بیداد کرانه کردیم می خواهیم که این کار بر نهج قاعده ٔ دین و قانون اسلام بفرمان خلیفه باشد. (سلجوقنامه چ خاور ص 17).
هین کز جهان علامت انصاف شد نهان
ای دل کرانه کن ز میان خانه ٔ جهان .
خاقانی .
|| به یک سو شدن . تخلف کردن . (یادداشت مؤلف ) :
چنین گفت لهاک و فرشیدورد
که از خواست یزدان کرانه که کرد.
فردوسی .
یکی از آنان گردن ز راه راست بتافت
کرانه کرد به مویی ز طاعت فرمان .
فرخی .
|| فارغ نشستن :
بر این کرانه فرودآمد و کرانه نکرد
ز مکر کردن نندای ریمن مکار.
فرخی .
