کیایی
لغت‌نامه دهخدا
کیایی . (حامص ) پادشاهی . (فرهنگ فارسی معین ) :
کارش آن بود کآن کیایی یافت
از چنان پیشه پادشایی یافت .
شام دیلم گله که چاکر توست
مشکبو از کیایی در توست .
|| حکومت . ولایت (مطلقاً). || بزرگی . سروری . (فرهنگ فارسی معین ) :
گویی از جان کسی حدیث کند
چه کنم از کیایی آن دارم .
مرا کاندر کیایی جز دلی نیست
تو را بر دل از آن باری نباشد.
فی الجمله وزیر... آن دو بزرگ را به دست حشم خوارزم بازداد و در ایذا و مطالبت وصیت می کرد تا اصداف کیایی ایشان از دُرر نعمت تهی گردانید. (المضاف الی بدایع الازمان ص 8).
چه سود افسوس من کز کدخدایی
جز این مویی ندارم در کیایی .
خوشتر آید تو را کبابی گور
از هزاران چنین کیایی شور .
|| حکومت طبرستان (خصوصاً). (فرهنگ فارسی معین ) :
چون قصد کیا کرد به گرگان و به آمل
بگذاشت کیا مملکت خویش و کیایی .
بدی دیلم کیایی برگزیدی
تبر بفروختی زوبین خریدی .
|| خداوندی و مالکیت یا دهقنت . (هفت پیکر چ وحید حاشیه ٔ ص 333) :
گفت باغیم در کیایی بود
کآشناییش روشنایی بود .
|| (ص نسبی ) دیلمی . منسوب به کیا : در همه ٔ عراق توان گفت که مردی لشکری چنانکه به کار آید، نیست . هستندی گروهی کیایی فراخ شلوار. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 263).
کارش آن بود کآن کیایی یافت
از چنان پیشه پادشایی یافت .
نظامی (هفت پیکر ص 104).
شام دیلم گله که چاکر توست
مشکبو از کیایی در توست .
نظامی (هفت پیکر چ وحید ص 29).
|| حکومت . ولایت (مطلقاً). || بزرگی . سروری . (فرهنگ فارسی معین ) :
گویی از جان کسی حدیث کند
چه کنم از کیایی آن دارم .
انوری .
مرا کاندر کیایی جز دلی نیست
تو را بر دل از آن باری نباشد.
انوری .
فی الجمله وزیر... آن دو بزرگ را به دست حشم خوارزم بازداد و در ایذا و مطالبت وصیت می کرد تا اصداف کیایی ایشان از دُرر نعمت تهی گردانید. (المضاف الی بدایع الازمان ص 8).
چه سود افسوس من کز کدخدایی
جز این مویی ندارم در کیایی .
نظامی .
خوشتر آید تو را کبابی گور
از هزاران چنین کیایی شور .
نظامی (هفت پیکر چ وحید ص 87).
|| حکومت طبرستان (خصوصاً). (فرهنگ فارسی معین ) :
چون قصد کیا کرد به گرگان و به آمل
بگذاشت کیا مملکت خویش و کیایی .
منوچهری .
بدی دیلم کیایی برگزیدی
تبر بفروختی زوبین خریدی .
نظامی .
|| خداوندی و مالکیت یا دهقنت . (هفت پیکر چ وحید حاشیه ٔ ص 333) :
گفت باغیم در کیایی بود
کآشناییش روشنایی بود .
نظامی (هفت پیکر ایضاً).
|| (ص نسبی ) دیلمی . منسوب به کیا : در همه ٔ عراق توان گفت که مردی لشکری چنانکه به کار آید، نیست . هستندی گروهی کیایی فراخ شلوار. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 263).
