ترجمه مقاله

گاوخانی

لغت‌نامه دهخدا

گاوخانی . (اِخ ) در بلوک موسوم به روی دشت اصفهان زمینی است که فواضل آبهای زنده رود در آن زمین جمع شده به چاهی فرومیرود که آن را گاوخانی گویند و اینکه بعضی گاوخوانی نویسند خطا است چه معنی لغت را ندانسته و خانی بمعنی چاه و گاو بمعنی بزرگ است و این مرکباً افاده ٔ معنی چاه بزرگ کند حکیم خاقانی در معارضه ٔ امثال و اقران گفته است :
گوید این خاقانی دریا مثابت خود منم
خوانمش خاقانی اما از میان افتاده قا.
همچنین در معنی چشمه حکیم قطران تبریزی گفته :
دو خانی پدید آمده ست از دو چشمم
از آن بر قمر سوده زلف دُخانی .
چشمه بادی در حوالی دامغان است که بادخانی نامند. مؤلف گوید: اینکه نوشته اند آبی که به گاوخانی فرومیریزد از اراضی کرمان برمی آیدبی معنی است و حقیقتی نخواهد داشت . واﷲ اعلم بالصواب . (آنندراج ). رجوع به گاوخونی شود.
ترجمه مقاله