گاوشیر

گاوشیر. (اِ مرکب ) صمغ درختی است که ساق آن کوتاه وبرگ آن شبیه به برگ انجیر و برگ زیتون میباشد و گل آن زرد و تخمش خوشبوی میشود. ساق آن را بشکافند تا صمغ از آن برآید و بهترین آن زعفرانی باشد و در آب زود حل شود و مانند شیر نماید. گویند وقتی که از ساق درخت برمی آید سفید است و چون خشک میشود زرد میگردد طبیعت آن گرم و خشک است و معرب آن جاوشیر است . (برهان )(جهانگیری ) (آنندراج ) (الفاظ الادویه ). صمغ سفیدرنگ گیاهی است بلندتر از ذراعی خشن مزغب که برگش به برگ زیتون ماند و اکلیلی چون اکلیل شبت با گلی زرد و دانه ها شبیه به دانه ٔ زیتون دارد و چون آن را چاک دهند این صمغ از آن تراود و چون در آب حل کنند رنگ آب سپید گردد و در طب بکار است . در برهان قاطع چ معین آمده : معرب آن جاوشیر. ضریر انطاکی در تذکره ٔ خود گوید: «جاوشیر، نبات فارسی معرب عن گاو شیر، و معناه حلیب البقر لبیاضه ..». (تذکره ٔ اولی الالباب ج 1 ص 105). جاوشیر... به فارسی جواشیر و گوشیر و نیز به شیرازی جاحوشی نامند. (مخزن الادویه ص 178) - انتهی :
نامت همی شنیدم بردم گمان که شیری
چون دیدمت نه شیری قطران و گاوشیری .

لامعی .

رجوع به جاشیرشود.