گذار کردن
لغت‌نامه دهخدا
گذار کردن . [ گ ُ ک َ دَ] (مص مرکب ) عبور کردن . گذشتن . رد شدن :
بگفتند کای پهلو نامدار
نشاید از این جای کردن گذار.
نهادند بر دشت هیزم دو کوه
جهانی نظاره شده همگروه
گذر بود چندانکه جنگی سوار
میانش بتنگی بکردی گذار.
به بیرون برو نیک جایی بدار
که آنجا کند شاه یوسف گذار.
بلی شیر اندر وی گذار کرد، اما هیچ زیان نکرد. (سندبادنامه ص 263).
دنیاکه جسر آخرتش خواند مصطفی
جای نشست نیست بباید گذار کرد.
خونم بریز و بر سر خاکم گذار کن
کآن رنج و سختیم همه پیش اندکی شود.
ای دل به کوی عشق گذاری نمیکنی
اسباب جمع داری و کاری نمیکنی
مشکین از آن نشد دم خلقت که چون صبا
بر خاک کوی دوست گذاری نمیکنی .
گذار کن چو صبا بر بنفشه زار و ببین
که ازتطاول زلفت چه سوگوارانند.
|| گذاره کردن . رد شدن . نفوذ کردن چنانکه تیر یا سوزن :
همان تیر ژوبین زهرآبدار
که بر آهنین کوه کردی گذار.
سر نیزه بر سپر آمد و از سپر درگذشت و از سینه ٔ ترک گذار کرد. (اسکندرنامه نسخه ٔ نفیسی ).
دگر باره چون سوزن آبدار
همی کرده مویش ز جامه گذار.
|| گذر کردن بر کسی . نزد او رفتن . او را دیدار کردن . ملاقات نمودن :
هم اینجا بمانم بر شهریار
کنم گهگهی بر برادر گذار.
پس از مدتی کرد بر من گذار
که میدانیم گفتمش زینهار.
ور ترا با خاکساری سر به صحبت برنیاید
بر سر راهت بیفتم تا کنی بر من گذاری .
- گذار کردن از چیزی ؛ از آن برتر و فراتر رفتن :
ز گردون چنان کرد جاهش گذار
کز او نیست برتر بجز کردگار.
بگفتند کای پهلو نامدار
نشاید از این جای کردن گذار.
فردوسی .
نهادند بر دشت هیزم دو کوه
جهانی نظاره شده همگروه
گذر بود چندانکه جنگی سوار
میانش بتنگی بکردی گذار.
فردوسی .
به بیرون برو نیک جایی بدار
که آنجا کند شاه یوسف گذار.
شمسی (یوسف و زلیخا).
بلی شیر اندر وی گذار کرد، اما هیچ زیان نکرد. (سندبادنامه ص 263).
دنیاکه جسر آخرتش خواند مصطفی
جای نشست نیست بباید گذار کرد.
سعدی .
خونم بریز و بر سر خاکم گذار کن
کآن رنج و سختیم همه پیش اندکی شود.
سعدی (طیبات ).
ای دل به کوی عشق گذاری نمیکنی
اسباب جمع داری و کاری نمیکنی
مشکین از آن نشد دم خلقت که چون صبا
بر خاک کوی دوست گذاری نمیکنی .
حافظ.
گذار کن چو صبا بر بنفشه زار و ببین
که ازتطاول زلفت چه سوگوارانند.
حافظ.
|| گذاره کردن . رد شدن . نفوذ کردن چنانکه تیر یا سوزن :
همان تیر ژوبین زهرآبدار
که بر آهنین کوه کردی گذار.
فردوسی .
سر نیزه بر سپر آمد و از سپر درگذشت و از سینه ٔ ترک گذار کرد. (اسکندرنامه نسخه ٔ نفیسی ).
دگر باره چون سوزن آبدار
همی کرده مویش ز جامه گذار.
شمسی (یوسف وزلیخا).
|| گذر کردن بر کسی . نزد او رفتن . او را دیدار کردن . ملاقات نمودن :
هم اینجا بمانم بر شهریار
کنم گهگهی بر برادر گذار.
شمسی (یوسف و زلیخا).
پس از مدتی کرد بر من گذار
که میدانیم گفتمش زینهار.
سعدی (بوستان ).
ور ترا با خاکساری سر به صحبت برنیاید
بر سر راهت بیفتم تا کنی بر من گذاری .
سعدی (خواتیم ).
- گذار کردن از چیزی ؛ از آن برتر و فراتر رفتن :
ز گردون چنان کرد جاهش گذار
کز او نیست برتر بجز کردگار.
اسدی .
