گندمین
لغت‌نامه دهخدا
گندمین . [ گ َدُ ] (ص نسبی ) منسوب به گندم . از گندم :
گفتم که ارمنی است مگر خواجه بوالعمید
کو نان گندمین نخورد جز که سنگله .
مر سخن را گندمین و چرب کن
گر نداری نان چرب گندمین .
آخر تو را که گفت که با عاشقان خویش
نان گندمین بدار و سخن گندمین مکن .
چو قرص جوین هست جان پرورم
غم گرده ٔگندمین چون خورم ؟
- زبان گندمین ؛ زبان چرب و نرم :
با زبان گندمین روزی طلب کردن خطاست
طوطی شیرین سخن را شکّر گفتار هست .
از زبان گندمین افتاد در کارم گره
خوشه ٔ بی حاصل ما دانه ٔ دیگر نداشت .
- سخن گندمین ، گفتار گندمین ؛ سخن شیرین ، چرب ، خوشمزه :
مر سخن را گندمین و چرب کن
گر نداری نان چرب گندمین .
سوی آن کس که عقل و دین دارد
نان و گفتار گندمین دارد.
آخر تو را که گفت که با عاشقان خویش
نان گندمین بدار و سخن گندمین مکن .
بر نان گندمین بدم آنگه جوین سخن
اکنون که گندمین سخنم نیست نان جو.
گفتم که ارمنی است مگر خواجه بوالعمید
کو نان گندمین نخورد جز که سنگله .
بوذر کشی (از حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ).
مر سخن را گندمین و چرب کن
گر نداری نان چرب گندمین .
ناصرخسرو.
آخر تو را که گفت که با عاشقان خویش
نان گندمین بدار و سخن گندمین مکن .
سنایی .
چو قرص جوین هست جان پرورم
غم گرده ٔگندمین چون خورم ؟
نظامی .
- زبان گندمین ؛ زبان چرب و نرم :
با زبان گندمین روزی طلب کردن خطاست
طوطی شیرین سخن را شکّر گفتار هست .
صائب .
از زبان گندمین افتاد در کارم گره
خوشه ٔ بی حاصل ما دانه ٔ دیگر نداشت .
صائب .
- سخن گندمین ، گفتار گندمین ؛ سخن شیرین ، چرب ، خوشمزه :
مر سخن را گندمین و چرب کن
گر نداری نان چرب گندمین .
ناصرخسرو.
سوی آن کس که عقل و دین دارد
نان و گفتار گندمین دارد.
سنایی .
آخر تو را که گفت که با عاشقان خویش
نان گندمین بدار و سخن گندمین مکن .
سنایی .
بر نان گندمین بدم آنگه جوین سخن
اکنون که گندمین سخنم نیست نان جو.
سوزنی (دیوان چ 1 ص 433).
