لَّوَّامَةِ

بسیار ملامتگر- بسیار سرزنش کننده (منظور از نفس لوامه نفس مؤمن است ، که همواره در دنيا او را به خاطر گناهانش و سرپيچي از اطاعت خدا ملامت ميکند ، و در روز قيامت سودش ميرساند . بعضي گفتهاند : منظور از نفس لوامه جان آدمي است ، چه انسان مؤمن صالح ، و چه انسان کافر فاجر ، براي اينکه هر دوي اين جانها آدمي را در قيامت ملامت ميکنند ، نفس کافر ، کافر را ملامت ميکند ، به خاطر اينکه کفر و فجورش ، و نفس مؤمن ، مؤمن را ملامت ميکند ، به خاطر کمي اطاعتش ، و اينکه در صدد بر نيامد خيري بيشتر کسب کند . بعضي گفتهاند : مراد از نفس لوامه تنها نفس کافر است که در قيامت او را به خاطر کفر و معصيتي که در دنيا مرتکب شده ملامت ميکند ، همچنان که فرمود : و أسروا الندامة لما راوا العذاب )