مانعه الجمع

دو به دو ناسازگار - Mutually exclusive مانعة الجمع؛ منفصله مانعة الجمع قضیه ای است که در آن به تنافی و ناسازگاری دو طرف ـ در موجبه ـ و یا عدم تنافی آن دو ـ در سالبه ـ در صدق، نه در کذب، حکم شده است. یعنی در موجبه حکم می شود به اینکه اجتماعی دو طرف ناممکن است، اما ارتفاعشان ممکن می باشد؛ و در سالبه حکم می شود به اینکه اجتماع دو طرف ممکن است، اما ارتفاعشان ناممکن است. به دیگر بیان، مانعة الجمع موجبه بیانگر آن است که مقدم و تالی نمی توانند هر دو صادق باشند، اما می توانند هر دو کاذب باشند، و مانعة الجمع سالبه به عکس آن است، یعنی بیانگر آن است که مقدم و تالی می توانند هر دو صادق باشند، اما نمی توانند هر دو کاذب باشند.