کریت

در جغرافیای این منطقه خرابه‌های دو شهر معروف به طبسین (طبس و کُرین) به چشم می‌خورد. کُرین نام یکی از شهرهای مهم دوره‌ ساسانی بوده است. روند ویرانی این شهر بعد از گذر از تاریخ درخشانش در دوره ساسانی و قرون نخستین اسلامی، در حدود سده هفتم تسریع شد. جیهانی جغرافی نگار ایرانی قرن چهارم لفظ « طبسین» را شامل «طبس و کریت» دانسته، وی از سایر نویسندگان آن دوره پا را فراتر نهاده، می نویسد:« طبسِ کریت شهری است خردتر از قاین و از جمله گرمسیر است». در سده چهارم هجری، مقدسی با عبارتی روشن و مفصل این مهم را خاطر نشان کرده است . جایی که در وصف قهستان می گوید:سرزمین پهناوری است که 80 فرسنگ سنگین در 80 است ولی بیشتر آن را کوه ها و دشت های خشک و بی درخت فرا گرفته است . قصبه آن قاین و شهرهایش... طبس عناب، رقه ، خور، خوشت و کُری می باشند. تا اینکه محمد طبسی در اواخر قرن هفتم و تاج الدین نسائی در میانه قرن هشتم آن را شهری متروک توصیف می‌کنند که رو به ویرانی نهاده تا اینکه ظاهراً در چند سده بعد، در فاصله نزدیک‌تری به ویرانه‌های کُرین، کُریت شکل گرفت و به یک رونق نسبی دست پیدا کرد. مرحوم محمّدرضا اظهری نیز در مقاله‏ای با استناد به منابع تاریخی این موضوع را تأیید کرده و طبسین را شامل طبس گلشن و کریت نام برده که در طی زمان از آبادانی کریت کاسته شده و بر آبادی طبس افزوده شده و این شهر مرکزیت یافته است. سید حسین رئیس السادات نیز در کتاب خویش « تاریخ خراسان در سده نخست هجری» به این مورد اشاره کرده است.