گردکفرهنگ فارسی عمید۱. [مصغرِ گِرد] = گِرد۲. حجلۀ عروس: ◻︎ ز گردکهای دورادور بسته / مه و خورشید چشم از نور بسته (نظامی۲: ۲۸۵).
گردکلغتنامه دهخداگردک . [ گ ِ دَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان جوانرود بخش پاوه ٔ شهرستان سنندج ، واقع در 40000 گزی جنوب پاوه ، کنار رودخانه ٔ لیله و 10000 گزی باختر قلعه ٔ جوانرود. هوای آن سردسیر و دارای <span class="hl" dir="l
گردکلغتنامه دهخداگردک . [ گ ِ دَ ] (ص مصغر) مصغر گرد باشد. (برهان ) (آنندراج ). (از: گرد + ک ، پسوند تصغیر). (حاشیه ٔ برهان چ معین ). || (اِ) خرگاه که خیمه ٔ بزرگ مدور است . و بعضی خیمه ٔ کوچک را گویند که مخصوص پادشاه باشد. (برهان ) (آنندراج ) (فرهنگ رشیدی ) : دو گ
ریدکلغتنامه دهخداریدک . [ دَ ] (اِخ ) ریذک . ریدک خوش آواز. رجوع به ریدک خوش آواز و کلمه ٔ ریدک در سبک شناسی ج 2 ص 231 شود.
ریدکلغتنامه دهخداریدک . [ دَ / رَ / رِ دَ ] (اِ) پسر امرد بی ریش . (از ناظم الاطباء) (برهان ). پسر جوان امرد. بی ریش . (فرهنگ فارسی معین ). کودک . (از فرهنگ اوبهی ) (شرفنامه ٔ منیری ). از پهلوی «ریتک »، به گمانم اینکه بجای را
ردغلغتنامه دهخداردغ . [ رَ ] (ع اِ) رَدَغ . ج ِ رَدْغة و رَدَغة. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). ج ِ ردغة، آب و گِل تنک و گِلزار سخت .(آنندراج ). رجوع به رَدَغ و رَدْغة و رَدَغة شود.
ردغلغتنامه دهخداردغ . [ رَ دَ ] (ع اِ) رَدْغ . ج ِ رَدْغة و رَدَغة. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). رجوع به رَدْغ و ردغة شود.
ردغلغتنامه دهخداردغ . [ رَ دِ ] (ع ص ) مکان ردغ ؛ جای گِلناک . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد).
گردکانهلغتنامه دهخداگردکانه . [ گ ِ ن َ / ن ِ ] (اِخ ) رجوع به نام فعلی آن «سورکه » شود. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
گردکاشانلغتنامه دهخداگردکاشان . [گ ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان حومه ٔ بخش اشنویه ٔ شهرستان ارومیه ، واقع در 8هزارگزی خاور اشنویه . راه ارابه رو به اشنویه دارد. هوای آنجا سردسیر و سالم و دارای 205 تن جمعیت است . آب آنجا از چشمه .
گردکانلغتنامه دهخداگردکان . [ گ ِ دِ ] (اِ) آن را در رودسر و طوالش گردگان ، در رامیان قز، در آمل اقوز، در رامسر و طوالش و لاهیجان آقوزدار، در شفارود، ووز میخوانند. این درخت را در همه جا به نام گردو میشناسند و در خراسان و بعضی نقاط دیگر به نام جوز نیز خوانده میشود. (جنگل شناسی ساعی ج <span class
گردکانهلغتنامه دهخداگردکانه . [ گ ِ ن َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان ای تیوند بخش دلفان شهرستان خرم آباد، واقع در 36هزارگزی شمال خاوری نورآباد و 2هزارگزی کنار باختری راه شوسه ٔ خرم آباد به کرمانشاه . هوای آن سرد و دارای <span clas
پنیرهلغتنامه دهخداپنیره . [ پ َ رَ / رِ ] (اِ) پنیرک . خبازی . ملوکیه . نان کلاغ . و صاحب برهان گوید که آفتاب گردک را نیز گویند که نیلوفر است و جانوری هم باشد که به سریانی حربا گویند. لکن این دو معنی اخیر هر دو غلط است و از ترجمه ٔ پنیره به آفتاب گردک به اشتبا
ابن الفلاتلغتنامه دهخداابن الفلات . [ اِ نُل ْ ف َ ] (ع اِ مرکب ) حربا. آفتاب پرست . خور. فطح . اسدالارض . خامالاون . بوقلمون . ابوقلمون . مارپلاس . آفتاب گردک . پژمره .
پنیرکلغتنامه دهخداپنیرک . [ پ َ رَ ] (اِ مرکب ) گیاهی است که در مناطق معتدله روید با گلی سرخ و روشن و در طب بکار است . و شبیه به خطمی با برگهای خرد و همیشه میل به جانب آفتاب دارد و با گردش آفتاب بگردد. در فرهنگ اسدی خطی آقای نخجوانی آمده است : پنیرک گیاهی است ستبر و برگ او گرد هر جا که قرص خور
پنیرکفرهنگ فارسی معین(پَ رَ) (اِمر.) گیاهی است بیابانی دارای برگ های پهن و گل های سرخ و بنفش ، بلندیش تا 60 سانت می رسد، همراه با گردش آفتاب می چرخد. آفتاب گردک ، ختمی کوچک ، نان فلاخ هم می گویند.
گردک سرایلغتنامه دهخداگردک سرای . [ گ ِ دَ س َ ] (اِ مرکب ) جایی که برای نوعروس و داماد سازند و به عربی حجله گویند : هر طرف آرامگاه شاه دامادی است شوخ هر طرف گردک سرای نوعروسی دلبری است . واعظ قزوینی (از آنندراج ).رجوع به گردک شود.
گردکانهلغتنامه دهخداگردکانه . [ گ ِ ن َ / ن ِ ] (اِخ ) رجوع به نام فعلی آن «سورکه » شود. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
گردکاشانلغتنامه دهخداگردکاشان . [گ ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان حومه ٔ بخش اشنویه ٔ شهرستان ارومیه ، واقع در 8هزارگزی خاور اشنویه . راه ارابه رو به اشنویه دارد. هوای آنجا سردسیر و سالم و دارای 205 تن جمعیت است . آب آنجا از چشمه .
گردکان بر گنبد بودنلغتنامه دهخداگردکان بر گنبد بودن . [ گ ِ دِ ب َ گُم ْ ب َ دَ ] (مص مرکب ) کنایه از ناپایداری و بی ثباتی است . (آنندراج ) : پرتو نیکان نگیرد آنکه بنیادش بد است تربیت نااهل را چون گردکان بر گنبد است .سعدی .
روزگردکلغتنامه دهخداروزگردک . [ گ َدَ ] (اِ مرکب ) آفتاب گردان . (ناظم الاطباء). گیاهی که با آفتاب گردد. (ناظم الاطباء) (مهذب الاسماء). تَنّوم . (مهذب الاسماء). تنوم که خوردن ثمر آن با سپندان و آب کشنده ٔ اقسام کرمهاست . (از منتهی الارب ). گلی است که آنرا بهندی سورج مکهی گویند. (آنندراج ). || حر
شاگردکلغتنامه دهخداشاگردک . [ گ ِ دَ ] (اِ مصغر) شاگرد کوچک . || (اِ مرکب ) چوب یا میل بلندی که شاطر با آن نان را از تنور بیرون می آورد. (فرهنگ نظام ).
آفتاب گردکلغتنامه دهخداآفتاب گردک . [ گ َ دَ ] (اِ مرکب ) حرباء. آفتاب پرست . بوقلمون . || گل آفتاب پرست . || خبازی . پنیرک .
اگردکلغتنامه دهخدااگردک . [ اَ گ ِ دَ ] (اِ) اگرده . نانی بدین صورت باندازه ٔ مشتی کوکک از آرد گندم و چربوی دُنبه و بی شکر و گاهی با شکر. قسمی نان مخروطی چون مچ بسته ای و روغن آن از چربوی دنبه و پیه کنندنه روغن . نوعی نان شیرین شبیه به قطاب اندازه ٔ محتوی یک مشت گره کرده . شکربوره . مچی . (یاد