ثقاللغتنامه دهخداثقال . [ ث َ ] (ع ص ) زنی ثقال ؛ زنی گران سرین و فربه . || بعیری ثقال ؛ شتری آهسته رو.
تقایللغتنامه دهخداتقایل . [ ت َ ی ُ ] (ع مص ) باهم برانداختن بایع و مشتری بیع را.(منتهی الارب ). || (آنندراج ) (ناظم الاطباء). تفاسخ بیع. (اقرب الموارد). رجوع به اقاله شود.
تقاللغتنامه دهخداتقال . [ ت َ قال ل ] (ع مص ) کم شمردن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد): تقاللت ما اعطانی . (اقرب الموارد). || برآمدن وبلند شدن آفتاب . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
تکایللغتنامه دهخداتکایل . [ ت َ ی ُ ] (ع مص ) بیکدیگر پیمودن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). متکایل نعت است ازآن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). || خلاف و معارضه نمودن در دشنام ، یقال : هما یتکایلان . (منتهی الارب ) (از آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
ثقالتلغتنامه دهخداثقالت . [ ث َ ل َ ] (ع مص ) ثقل .گران شدن . سنگین گشتن . گرانی . سنگینی . مقابل خفت .
خفافلغتنامه دهخداخفاف . [ خ ِ ] (ع ص ) سبک . مقابل ثقال .(یادداشت بخط مؤلف ). ج ِ خفیف . سبکان : انفروا خفافاً و ثقالا و جاهدوا باموالکم و انفسکم فی سبیل اﷲ ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون . (قرآن 41/9).
ثقیللغتنامه دهخداثقیل . [ ث َ ] (ع ص ) گران . وزین . سنگین .مقابل خفیف ، سبک . گران سنگ . گران به وزن . || گران جان . آنکه صحبت وی را ناخوش دارند. (منتهی الارب ). خَلنفَع. ناکس . شبشت . شبست . دهلب : چون بخواند نامه ٔ خود آن ثقیل داند او که سوی زندان شد رحیل .<
طومارلغتنامه دهخداطومار. (ع اِ) قسمی خط عربی از نوع ثقال . (ابن الندیم ). || نامه . (منتهی الارب ) (منتخب اللغات ). نامه ٔ دراز. (تفلیسی ). ج ، طوامیر. || دفتر. (منتهی الارب ). صحیفه . (منتخب اللغات ). || کاغذ نوشته ، و امروز نوشته های لوله کرده را گویند. لوله ٔ کاغذ. لوله ٔ کاغذی و امثال آن ک
تفسیرلغتنامه دهخداتفسیر. [ ت َ ] (ع مص ) هویدا کردن . (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). آنچه که معنی را روشن کند. (مهذب الاسماء). ترجمه . (از المنجد). پیدا و آشکار کردن و بیان نمودن معنی سخن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). پیدا کردن و واکردن خبر پوشیده و با لفظ کردن مستعمل . (آنندراج ). بیا
ثقالتلغتنامه دهخداثقالت . [ ث َ ل َ ] (ع مص ) ثقل .گران شدن . سنگین گشتن . گرانی . سنگینی . مقابل خفت .
چمثقاللغتنامه دهخداچمثقال . [ چ ُ م ِ ] (اِخ ) دهی است جزء دهستان مرکزی صومعه سرای شهرستان فومن که در 6 هزارگزی خاور صومعه سرا واقع است و راه فرعی صومعه سرا به ترکستان از وسط آن میگذرد. جلگه و مرطوب است و 786 تن سکنه دارد. آبش
مثقاللغتنامه دهخدامثقال . [ م ِ ] (اِخ ) عبدالوهاب بن محمد ازدی معروف به مثقال (متوفی در حدود 505 هَ .ق .) شاعری شوخ طبع و هجوگوست و شعرش دارای رقت و لطافت است . از وی داستانهایی نقل شده است . (از اعلام زرکلی ج 2 ص <span class
مثقاللغتنامه دهخدامثقال . [ م ِ ] (ع اِ) هم سنگ چیزی . (ترجمان القرآن ) (منتهی الارب ) (مهذب الاسماء) (ناظم الاطباء) (از محیطالمحیط). هم سنگ . مقدار. ج ، مثاقیل . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مثقال الشی ٔ میزانه من مثله و منه : ان اﷲ لایظلم مثقال ذرة ؛ ای زنة ذرة. (از ا
اثقاللغتنامه دهخدااثقال . [ اَ ] (ع اِ) ج ِ ثَقَل و ثِقل . بارهای گران . (منتهی الارب ). گرانیها. بارها. اسباب . امتعه . || اشیاء نفیسه : ثقل آن احمال و حمل آن اثقال از پشت بینداخت . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ). از رحال و اثقال او مبلغی تلف شد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ). رجّاله
اثقاللغتنامه دهخدااثقال . [ اِ ] (ع مص ) گران کردن . (تاج المصادر). گران کردن بوزن . گرانبار کردن . (منتهی الارب ). || گران شدن . (تاج المصادر). || گرانبار شدن . || بار دادن بر کسی . (منتهی الارب ). || گران شدن آبستن . (زوزنی ): اثقلت المراءة؛ گران و ظاهر شد آبستنی او. (منتهی الارب ). سنگین شد
